W obronie Stoczni Czerniakowskiej

 

Szanowna Pani

Hanna Gronkiewicz-Waltz

Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy

Dotyczy: modernizacji pochylni oraz terenu dawnej stoczni rzecznej w Porcie Czerniakowskim

W związku z zaplanowaną na rok bieżący inwestycją polegającą na modernizacji, a faktycznie całkowitej przebudowie i zniszczeniu zachowanej dotychczas substancji zabytkowej dawnej stoczni w Porcie Czerniakowskim, zwracamy się z apelem o nierealizowanie tego przedsięwzięcia według zatwierdzonej dokumentacji projektowej i wykonanie projektu zamiennego. Projektu, który pozwoli zachować i wyeksponować wartości zabytkowe, a zarazem wykorzysta unikalny charakter i potencjał tego miejsca z uwzględnieniem ważnego interesu społecznego.

Planowana inwestycja dotyczy części Portu Czerniakowskiego, stanowiącego zabytek techniki i ujętego w Gminnej Ewidencji Zabytków m.st. Warszawy. Ma być przeprowadzona zgodnie z projektem budowlanym „Modernizacja pochylni oraz terenu dawnej stoczni rzecznej w Porcie Czerniakowskim na działkach nr ew. 2, 7, 8 i 9 z obrębu 5-06-11, przy ul. Czerniakowskiej w Warszawie”, proj.: RWK - Inżynierowie, październik 2014 r., uzgodnionym przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków.

Po zapoznaniu się z dokumentacją i dokonaniu oględzin terenu stoczni stwierdziliśmy, że na etapie wydawania zaleceń konserwatorskich i uzgadniania projektu Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków nie posiadało (podobnie jak inwestor i projektanci) pełnej wiedzy o zabytku, pozwalającej właściwie ocenić jego wartość i skutki planowanej inwestycji.

W dniu 27 lipca 2015 r. zostało złożone do Wydziału Architektury i Budownictwa dla Dzielnicy Śródmieście pismo wnoszące o wznowienie z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie wydania pozwolenia na budowę ze względu na ujawnienie istotnych dla sprawy nowych okoliczności i dowodów nieznanych organowi wydającemu decyzję, zgodnie z art. 145 par. 1, pkt. 5 i art. 147 k.p.a. W uzasadnieniu tego pisma, którego kopię załączamy, szczegółowo przedstawiono wszystkie okoliczności, nie uwzględnione w projekcie i stanowisku BSKZ, oraz uzasadniono negatywny wpływ inwestycji na zabytek.

Oględziny, przeprowadzone w czerwcu i lipcu br., pozwoliły ustalić wiele nieznanych wcześniej szczegółów odnośnie formy i konstrukcji urządzeń pochylni stoczni oraz zweryfikować informacje o stanie ich zachowania. Pochylnia i jej oskarpowania z okresu budowy portu w 1904 r., na dostępnym obecnie obszarze, są niemal całkowicie zachowane. Stanowi to o ich dużej wartości jako zabytku techniki.

Postulujemy zachowanie pochylni i poddanie jej remontowi konserwatorskiemu, zgodnie z zaleceniami w Karcie Ewidencyjnej Zabytku (wskazano tam m.in. na potrzebę usunięcia ziemi i gruzu z całej pochylni, odtworzenia profili stoków, uzupełnienia oryginalnej nawierzchni brukowej i toków szynowych).

Projekt „Modernizacja pochylni oraz terenu dawnej stoczni rzecznej w Porcie Czerniakowskim” wykonano niestety bez uprzedniej inwentaryzacji i badań sondażowych zasypanych partii terenu, a więc przy niepełnej wiedzy o konstrukcji i wartości zabytkowej obiektu. Autorami projektu są wyłącznie inżynierowie konstruktorzy, a przy takim temacie niezbędny jest udział architektów z uprawnieniami konserwatorskimi.

Należy też zwrócić uwagę na aspekty techniczno-ekonomiczne i użytkowe. W projekcie przewidziano rozebranie istniejących bruków na płaszczyźnie pochylni i skarpach oraz ich odtworzenie przy zastosowaniu innej technologii – tak jak przy zachodnim nabrzeżu kanału i basenu portowego. Jest to metoda droga i nieskuteczna - nabrzeża wymagają już naprawy. Tymczasem wystarczy poprawić i uzupełnić istniejące nawierzchnie przy pomocy tradycyjnej technologii, zatrudniając doświadczoną ekipę brukarzy.

Ponadto planowana inwestycja zakłada remont większych jednostek pływających, generujący hałas i zanieczyszczenia. Jest to całkowicie sprzeczne z przyjętym przez miasto kulturalno-rekreacyjnym programem dla tego obszaru.

Pochylnia stoczni w Porcie Czerniakowskim jest jedynym tego typu w całości zachowanym obiektem na terenie Warszawy i w jej okolicach, a prawdopodobnie także na terenie Mazowsza. Jest więc cennym zabytkiem techniki, który powinien być poddany konserwacji i wyeksponowany także jako element tradycji i tożsamości naszego miasta. Większość obiektów dawnej rzecznej infrastruktury uległa już bezpowrotnemu zniszczeniu.

Jesteśmy głęboko przekonani, że Pani Prezydent weźmie pod uwagę nasze argumenty i nie dojdzie do sytuacji, gdzie pod hasłem zmian dla wspólnego dobra dokonuje się fizyczne unicestwienie zabytku.

 

 

Ogród Warszawa Stowarzyszenie na rzecz Krajobrazu Kulturowego:

V-ce Prezes Tomasz Lec,  Skarbnik Urszula Jarosińska

Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Warszawie: Prezes Hanna Pilcicka-Ciura 

Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków: Sekretarz Generalny ZG SKZ Jacek Rulewicz

Fundacja Ochrony Wspólnego Dziedzictwa Kulturowego Terpa Prezes Jerzy Szałygin

Fundacja Ja Wisła: Prezes Przemysław Pasek 

Stowarzyszenie Zespół Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy ZOK:

Przewodniczący Tomasz Markiewicz 

Stowarzyszenie Kolekcjonerzy Czasu: Przedstawiciel Anna Straszyńska

Mazowieckie Stowarzyszenie Historyczne "Exploratorzy.pl": Prezes Robert Wyrostkiewicz

Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana: Prezes Bogna Świątkowska

Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Oddział w Warszawie: Prezes Katarzyna Zalasińska .

Fundacja na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego: Prezes Sebastian Tyszczuk 

Miłośnicy Krajobrazu - Stowarzyszenie Właścicieli Lokali:

Anna Amsterdamska Prezes Zarządu, Hanna Tomczak-Babirecka - Skarbnik Zarządu