O dzwony dla uczczenia 80 rocznicy Rzezi Wołyńskiej - list otwarty do biskupów i duchowieństwa
List otwarty do biskupów i duchowieństwa polskiego.
"Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli".
(J 8, 32)
11 lipca 2023 roku będziemy obchodzić 80. rocznicę Krwawej Niedzieli na Wołyniu. Dla Polaków ten dzień był jednym z najtragiczniejszych dni II wojny światowej. W tę niedzielę nastąpiła kulminacja zbrodni, której dokonały na ludności cywilnej Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej działające na tamtych terenach oddziały Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), dywizja SS Galizien oraz inne nieformalne ukraińskie grupy, składające się z miejscowej ludności. Przeprowadzono atak na blisko 100 polskich miejscowości na Wołyniu, często wykorzystując fakt gromadzenia się w niedzielę katolików w kościele. „W wyniku popełnionego w latach 1943–1945 ludobójstwa zamordowanych zostało ponad sto tysięcy obywateli II Rzeczypospolitej Polskiej, głównie chłopów. Ich dokładna liczba do dziś nie jest znana, a wielu z nich wciąż nie doczekało się godnego pochówku i upamiętnienia” - przypomina uchwała Sejmu z 22 lipca 2016 roku, który ustanowił 11 lipca „Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP”.
Ta tragedia jest częścią historii Polski, ale i częścią historii polskiego Kościoła oraz zasługuje na najwyższy szacunek i pamięć. W wielu przypadkach (np. Chrynów, Krymno, Kisielin, Poryck, Zabłoćce) dokonano zbrodni na Polakach zebranych na Mszy św. w kościele. W wyniku ataków na kościoły, klasztory i plebanie wraz z wiernymi ginęli lub zostali zranieni ich duszpasterze, księża, zakonnicy i zakonnice. Około 50 kościołów katolickich i kaplic na Wołyniu zostało spalonych i zburzonych. Dlatego zwracamy się z prośbą, by w rocznicę tego tragicznego wydarzenia we wszystkich świątyniach Polski rozległy się kościelne dzwony. Niech ten symboliczny gest będzie wyrazem naszej modlitwy za ofiary Rzezi Wołyńskiej – czyli polskich obywateli: Polaków, zwykle katolików, którzy do końca pozostali wierni Kościołowi katolickiemu. Wśród ofiar mordów byli także Żydzi, Ormianie, Czesi, Rosjanie, przedstawiciele innych mniejszości narodowych oraz sprawiedliwi Ukraińcy, którzy nie dali się owładnąć złu i stanęli po stronie ofiar. O nich wszystkich też pamiętamy i ogarniamy modlitwą.
Niech dźwięk dzwonów, które zabrzmią w naszych kościołach w rocznicę Krwawej Niedzieli, będzie też wezwaniem do godnego pochówku zamordowanych ofiar i ich upamiętnienia, w myśl nauczania Kościoła o uczynku miłosierdzia co do ciała: umarłych pogrzebać. Prosimy hierarchię Kościoła o wsparcie wszystkich wysiłków, aby móc ciała pomordowanych Polaków odnaleźć i godnie ich pochować. Na ich grobach należy postawić krzyż, który upamiętnia ich męczeństwo, ale jest jednocześnie znakiem nadziei, że dobro jest w stanie zatriumfować nad złem. Naszym pragnieniem jest móc swobodnie pomodlić się, opłakiwać najbliższych, składać kwiaty czy zapalić znicze. To jest nasz chrześcijański obowiązek.
Niech dźwięk dzwonów będzie znakiem przestrogi i wezwaniem do pokoju, aby nigdy więcej do takich zbrodni nie dochodziło oraz pojednania w prawdzie pomiędzy Polakami i Ukraińcami. Prawda o Zbrodni Wołyńskiej stanowi jednocześnie powszechne ostrzeżenie, wstrząsającą lekcję historii, z której trzeba wyciągnąć wnioski dla budowania pomyślnej przyszłości, bowiem jak przypomina deklaracja polskich i ukraińskich arcybiskupów z 2013 roku w sprawie rzezi wołyńskiej "nienawiść i przemoc zawsze jest degradacją człowieka i narodu, przebaczenie, braterstwo, współczucie, pomoc i miłość stają się natomiast trwałym i godnym fundamentem kultury współżycia ludzkiego".
10 lat temu, w 70. rocznicę Zbrodni Wołyńskiej, ordynariusz wojskowy biskup Józef Guzdek zarządził, by w południe 11 lipca, odezwały się dzwony kościołów wojskowych w całej Polsce. Od kilku lat i również w tegoroczną 80. rocznicą Powstania w Getcie Warszawskim archidiecezja warszawska upamiętnia biciem dzwonów bohaterski zryw bojowników żydowskich i ofiary getta z tragicznych wydarzeń z kwietnia i maja 1943 roku. Mamy nadzieję, że w podobny sposób będzie można upamiętnić pamięć polskich ofiar z Wołynia i Małopolski Wschodniej, w większości rzymskich katolików. Kresowian zabito dwukrotnie, raz przez ciosy siekierą, drugi raz przez przemilczenie - to trafne słowa Jana Zaleskiego. Ufamy, że w 80. rocznicę Rzezi Wołyńskiej wszyscy, na czele z duszpasterzami Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce, będziemy pamiętać o często "zapomnianych" synach, córkach i dzieciach z Wołynia i Małopolski Wschodniej, ofiarach szaleńczej nienawiści i zbrodniczego nacjonalizmu.
Apelujemy o pamięć i modlitwę do naszych duszpasterzy, wszystkich wiernych i ludzi dobrej woli. Niech ona się wyrazi także biciem dzwonów w naszych świątyniach 11 lipca 2023 roku o godzinie 12.00.
Z szacunkiem
Z szacunkiem
Barbara Gautier, była więźniarka Auschwitz-Birkenau,
przewodnicząca Społecznego Komitetu 14 Czerwca
Marcin Kaczorowski, prezes Stowarzyszenia Zachowania Pamięci o Armii Krajowej, Warszawa
dr Dariusz Zielonka, historyk, Ząbki
Jan Skalski, prezes Światowego Kongresu Kresowian, Bytom
dr Tadeusz Samborski, działacz kresowy, prezes Stowarzyszenia Kulturalnego "Krajobrazy", Legnica
Janina Mazur, działaczka samorządowa i kresowa, wicestarosta powiatu legnickiego,
Witold Listowski, Prezes Patriotycznego Związku Organizacji Kresowych i Kombatanckich w Warszawie oraz Stowarzyszenia Kresowian Kędzierzyn-Koźle
Danuta Skalska, dziennikarka, działaczka kresowa, Bytom
Włodzimierz Paluch, prezes Klubu "Samborzan" TML i KP-W w Oświęcimiu
Janusz Bernach, Przewodniczący Zarządu Zamojskich Wołyniaków
mjr Jakub Nowakowski "Tomek", powstaniec warszawski, Warszawa
Władysław Blicharski, pułkownik w stanie spoczynku, kresowianin, Cieszyn
Stanisław Srokowski, pisarz, publicysta, świadek historii, Wrocław
Aleksander Kostuń - Przewodniczący Rady Powiatu Legnickiego, Legnickie Pole
Burtny Kazimierz, Prezes Zarządu Powiatowego Polskiego Stronnictwa Ludowego w Legnicy, kresowianin, Legnica
Jerzy Akielaszek, Stowarzyszenie Głogowska Edukacja Kresowa, Głogów
Aurelia Sobczak, aktorka, reżyserka, Wołomin
Wojciech Cichoń, radny Rady Miejskiej w Legnicy
Lucjan Dubiel, inżynier budownictwa, kresowianin, Warszawa
Anna Cywińska, Warszawa
Wanda Gołębiowska, dyrektor Wydziału Oświaty, Promocji i Spraw Społecznych w Starostwie Powiatowym w Legnicy
Jacek Chrząszcz, prezes Fundacji Konfederacja Gietrzwałdzka
Kazimierz Leszczak, kresowianin, Legnica
Józef Baran, działacz kresowy, przedsiębiorca, Spalona
Maria Leszczak, kresowianka, Legnica
Marcin Hałaś, poeta i publicysta, Bytom
płk profesor Mieczysław Struś, Wrocław
Emilia Dziewiecka, historyk sztuki, potomkini Kresowian, Kłodzko
Maria Dziewiecka, mgr germanistyki, działaczka opozycji antykomunistycznej, potomkini Kresowian, Kłodzko
mgr Halina Sługocka, potomkowie Kresowian z woj. tarnopolskiego, Szamotuły
mgr Zygmunt Sługocki, potomkowie Kresowian z woj. tarnopolskiego, Szamotuły
Paweł Bajda, popularyzator historii, Warszawa
Krystyna Masztalerz, Legnica
Jan Masztalerz, Legnica
dr Mirosław Czado, historyk, Warszawa
Małgorzata Blicharska, Cieszyn
Barłomiej Blicharski Cieszyn,
Zofia Surma, Legnica
Aleksandra Duda, Warszawa
Mieczysław Gulewicz, Wrocław
Janina Zagrodna, Legnica
Lucyna Skrzypczyk, kresowianka, Legnica
Urszula Świętochowska, Legnica
Natalia Świętochowska, magister finanse i zarządzanie, Legnica
Maria Wojtasiewicz, Legnica
Robert Lis, Wrocław
Ewa Lis, Wrocław
Ryszard Lis, Wrocław
Urszula Lis, Wrocław
Mazur Jacek, leśniczy Leśnictwa Mierzowice, Prochowice
Mazur Małgorzata, Prochowice
Adam Mazur, Szczytniki nad Kaczawą
Dychowicz Maria, kresowianka, Rogów Legnicki
Dychowicz Wacław, kresowianin, Rogów Legnicki
Buzdygan Leszek, kresowianin, Pątnów Legnicki
Buzdygan Dorota, Legnica
Buzdygan Anna, Legnica
Mazur Stanisław, kresowianin, Bieniowice
Mazur Mariusz, Bieniowice
Anna Słobodzian, Świdnica
Tadeusz Słobodzian, Świdnica
Jacek Słobodzian, Świdnica
Andrzej Słobodzian, Świdnica
Anna Słobodzian, Świdnica
Agnieszka Słobodzian, Wrocław
Piotr Słobodzian, Wrocław
Agnieszka Grabowska, Warszawa
Krzysztof Swedura, inżynier budowlany, Lublin
Jacek Kałużny, historyk, działacz opozycji antykomunistycznej, Warszawa
Wiesław Baran, Ścinawa
Małgorzata Baran, Ścinawa
Witold Kosko, działacz harcerski, Warszawa
Beata Kubicz, Windeck
Anna Milcarz-Chabrowska, popularyzator historii, Warszawa
Dawid Rybacki, informatyk, Legnica
Agnieszka Rybacka, nauczycielka, Legnica
dr Szymon Niedziela, historyk, Pruszków
Urszula Król, Legnica
Dariusz Starczewski, Legnica
Marzena Starczewska, Legnica
Daria Starczewska, Legnica
dr Zbigniew Osiński, historyk, Warszawa
Anna Kowalska, fotograf, Warszawa
Marian Bzowy, Legnica
Zofia Główczyk, Kochlice
Ilona Proć, popularyzatorka historii, Warszawa
Barbara Główaczewska, Wrocław
Barbara Rojkowska-Kowal, Łódź
Monika Stasiak, historyk, Warszawa
Marta Romanik, magister psychologii, Warszawa
Krzysztof Szaraj, urzędnik, Łomża
Zdzisława i Adam Wszołek, ekonomiści, Kochlice
Andrzej Gulewicz, Kochlice
Zofia i Zbigniew Fedoruś, Szczytniki Małe
Paweł Fedoruś, Szczytniki Małe
Helena Pszeniczna, Szczytniki Małe
Jerzy Gąska, Golanka Górna
Romualda Dąbrowska, Wrocław
Mariusz Banach, Łomża
Anna i Feliks Kotiuszko, Wrocław
Grażyna Szpinda, Legnica
Agnieszka Winiszewska, Legnica
Joanna Winiszewska, Legnica
Emil Winiszewski, Legnica
Stanisław Wiła, emerytowany górnik, Ruda Śląska
Teresa Strzelecka, Lubin
Maria Ruder, Szczecin
Julita Koczan, Darłowo
Zbigniew Kuc, Rękowo
Leokadia Zielonka, Ruda Śląska
Tadeusz Kowalczyk, Krasnystaw
Mateusz Młyńczyk, Kluczewsko
Teresa Strzelecka, Lubin
Maria Ruder, Szczecin
Julita Koczan, Darłowo
Zbigniew Kuc, Rękowo
Monika Stasiak, historyk, Warszawa
Elżbieta Sadowska, Wrocław
Tomasz Luty, Nysa
Agata Schlienger, Rotkreuz
Teresa Mielczarek, Hamburg
Karol Bak, Kraków
Andrzej Kokociński, Warszawa
Stanisława Soja, Kraków
Łukasz Czech, Częstochowa
George Luczyk, Chicago
Czesław Babicki, Gielniów
Hieronim Teresinski, Toronto
Agnieszka Mostowik-Konieczek, Zielona Góra
Leszek Sztreker, Wrocław
Bartek Grzebalski, Dęblin
dr Dariusz Zielonka Skontaktuj się z autorem petycji