List otwarty w obronie dwumiesięcznika literackiego „Topos”
wszystkie informacje tu:
https://topos-wolna-kultura.blogspot.com/
Ciągłość, trwałość, kontynuacja to najważniejsze wartości w kulturze. Nie ma chyba słowa lepiej nazywającego to, co stanowi sam rdzeń i najgłębszą istotę kultury, niż łacińskie słowo continuum. Prawdziwa wartość artystyczna rozwija się w czasie, jest rezultatem harmonijnego wzrostu, dojrzewania i owocowania.
Wśród wielu istotnych komponentów życia społecznego pisma literackie i kulturalne stanowią jedno z „miejsc” najbardziej newralgicznych. Państwo polskie obejmuje swoim patronatem najważniejsze i najdłużej istniejące periodyki, by w labilnym świecie gospodarki wolnorynkowej i popularnej kultury multimedialnej zapewnić im stabilność, by mogły trwać, by zespoły redakcyjne mogły kontynuować swą pracę. Jeśli patron zaczyna systemowo ingerować w wewnętrzne funkcjonowanie pism, przestaje być patronem – staje się właścicielem, kontrolerem i cenzorem.
Dwumiesięcznik literacki „Topos” powstał niedługo po upadku komunizmu w Polsce, w epoce, gdy wolność słowa i swoboda działania były wartościami szczególnie cenionymi, bo dobrze pamiętało się czas wszechobecnej kontroli, eliminacji zjawisk nieprawomyślnych i kneblowania kultury. Pierwszy numer dwumiesięcznika ukazał się maju 1993 roku. Do dziś wyszło 195 numerów. Pomysłodawcą, założycielem „Toposu” i jego redaktorem naczelnym był i jest Krzysztof Kuczkowski. To on wymyślił również serię wydawniczą „Biblioteka Toposu” i redagował niemal każdy z 218 tomów wierszy, próz, dramatów oraz tekstów krytycznoliterackich, które na serię tę się składają. Słowem – nie sposób wyobrazić sobie „Topos” bez Krzysztofa Kuczkowskiego.
Powołane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bartłomieja Sienkiewicza nowe kierownictwo Instytutu Książki ujawniło ostatnio plan przeprowadzenia konkursów na stanowiska redaktorów naczelnych wszystkich pism patronackich. Konkursy mają zostać rozstrzygnięte w najbliższych tygodniach. O kwalifikacji lub dyskwalifikacji kandydatów decydować mają wyłonione przez Instytut Książki komisje konkursowe – dla każdego z czasopism odrębna komisja. Nowi redaktorzy naczelni mają być odtąd powoływani na pięcioletnie kadencje.
Ogłoszenie konkursów na stanowiska redaktorów naczelnych istniejących i funkcjonujących pism to, jak się zdaje, wyrażona implicite deklaracja dyskontynuacji dotychczasowej linii rozwoju polskiego czasopiśmiennictwa kulturalnego. Gdyby kierownictwo Instytutu Książki nie miało zamiaru wymienienia redakcji, zapewne nie podejmowałoby działań w tej materii.
Redakcja pisma literackiego / kulturalnego to skomplikowany system naczyń połączonych, ukształtowany w wyniku skomplikowanego procesu interpersonalnego, prowadzącego do zdefiniowania linii programowej pisma oraz ustalenia trybu i sposobu uzyskiwania wysokiej jakości efektów pracy zespołowej. Wymiana redaktora naczelnego w obrębie każdej dobrze funkcjonującej redakcji to ryzyko fundamentalnej destabilizacji zespołu i znacznego obniżenia jakości pracy redakcyjnej. Nie da się wykluczyć ryzyka, iż proces konkursowy doprowadzi do destrukcji pism patronackich i całego polskiego czasopiśmiennictwa kulturalnego. Szczególne ryzyko dotyczy tu redakcji dwumiesięcznika literackiego „Topos”. Zmiana na stanowisku redaktora naczelnego, tzn. odwołanie twórcy pisma i powołanie na jego miejsce innej osoby oznaczałoby de facto przejęcie „Toposu”, ba, kradzież tworzonej od przeszło trzydziestu lat marki.
Wzywamy dyrekcję Instytutu Książki do odstąpienia od pomysłu wymiany redaktora naczelnego dwumiesięcznika „Topos”. Samo instytucjonalne przymuszenie red. Krzysztofa Kuczkowskiego do udziału w „procesie konkursowym” na stanowisko, które od przeszło trzydziestu jeden lat zajmuje on nie w efekcie mianowania, lecz jako kreator pisma oraz jego czynny kierownik, jawić się musi co najmniej jako rodzaj mało wysublimowanej urzędniczej represji.
Jeśliby jednak kierownictwo Instytutu Książki nie było skłonne do wycofania się ze swoich decyzji, oczekujemy spełnienia trzech warunków sine qua non uczciwego i transparentnego procesu konkursowego, mającego wyłonić redaktorów naczelnych pism patronackich:
1. traktowania przez komisje konkursowe dotychczasowych redaktorów jako równoprawnych uczestników postępowania, nie zaś uczestników intencjonalnie przeznaczonych „do wymiany”;
2. zapewnienia pełnej transparentności wszystkich etapów procesu konkursowego i publicznej dostępności wszystkich dokumentów, opinii i formalnych uzasadnień podejmowanych przez komisje decyzji;
3. zadbania o to, by w każdej z komisji konkursowych zasiadały osoby uznawane za autorytety przez wszystkie strony dialogu kulturowego toczącego się w Polsce.
Maja Komorowska, profesor AT im. Zelwerowicza w Warszawie, aktorka, reżyserka
Olga Lipińska, reżyserka
Kazimierz Orłoś, pisarz
dr Bronisław Maj, poeta, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, w PRL-u działacz opozycji demokratycznej
Wiesław Uchański, redaktor, edytor, prezes wydawnictwa „Iskry”
Jan Stolarczyk, redaktor, edytor
Antoni Libera, pisarz, tłumacz
Mirosław Czyżykiewicz, pieśniarz, kompozytor
Jerzy Satanowski, kompozytor muzyki filmowej i teatralnej, reżyser
Krzysztof Burek, wieloletni redaktor dwutygodnika kulturalnego „Sycyna”, od 1995 roku redaktor naczelny „Zeszytów Sandomierskich”, honorowy obywatel miasta Sandomierz, autor książek z zakresu historii i archeologii
prof. Agnieszka Czajkowska, pracownik naukowy Uniwersytetu Ostrawskiego (Czechy) oraz Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie
prof. Anna Legeżyńska, historyczka literatury, emerytowana profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicz w Poznaniu
prof. Joanna Czaplińska, historyczka literatury, slawistka, profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Opolskiego
dr hab. Jacek Gutorow, poeta, eseista, anglista, profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Opolskiego
dr hab. Adam Poprawa, literaturoznawca, krytyk literacki, pisarz, Uniwersytet Wrocławski
dr hab. Karol Maliszewski, literaturoznawca, Zakład Form Literackich i Dokumentalnych, Uniwersytet Wrocławski
prof. Piotr Michałowski, poeta, prozaik, historyk i teoretyk literatury, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego
dr hab. Piotr Siemaszko, literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
dr hab. Bartosz Małczyński, literaturoznawca, profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie
prof. Zbigniew Chojnowski, poeta, krytyk literacki, literaturoznawca, profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
prof. Aneta Mazur, literaturoznawczyni, profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Opolskiego
prof. Tomasz Garbol, literaturoznawca, profesor w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w Lublinie
prof. Robert Mielhorski, literaturoznawca, profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
dr hab. Dariusz Szczukowski, prof. Uniwersytetu Gdańskiego, Zakład Polonistyki Stosowanej, dyrektor Instytutu Filologii Polskiej
prof. Grażyna Tomaszewska, profesor w Zakładzie Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Gdańskiego
dr hab. Tomasz Bocheński, literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik Zakładu Literatury Polskiej XX i XXI wieku
dr hab. Zbigniew Kaźmierczyk, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, Zakład Historii Literatury Polskiej, prezes Oddziału Gdańskiego Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza
dr hab. Barbara Zwolińska, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, Zakład Historii Literatury Polskiej
dr hab. Piotr Millati, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, Zakład Historii Literatury Polskiej
dr hab. Marcin Całbecki, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, Zakład Historii Literatury Polskiej
dr hab. Artur Nowaczewski, Zakład Teorii Literatury i Krytyki Artystycznej Uniwersytetu Gdańskiego
prof. Maciej Urbanowski, literaturoznawca, profesor w Katedrze Krytyki Współczesnej Uniwersytetu Jagiellońskiego
prof. Dariusz Kulesza, literaturoznawca, profesor w Kolegium Literaturoznawstwa Uniwersytetu w Białymstoku
prof. Krzysztof Krasuski, literaturoznawca, emerytowany profesor Uniwersytetu Śląskiego
prof. Zbigniew Janowski, emerytowany profesor filozofii Towson University w Baltimore i The University of King's College w Halifax
prof. Dorota Heck, literaturoznawczyni, profesor w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego
prof. Sławomir Buryła, literaturoznawca, profesor na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Wrocławskiego
prof. Marzena Woźniak-Łabieniec, profesor w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Łódzkiego
prof. Andrzej Sulikowski, literaturoznawca, emerytowany profesor Uniwersytetu Szczecińskiego
prof. Marian Kisiel, literaturoznawca, profesor w Instytucie Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego
dr hab. Dariusz Skórczewski, literaturoznawca, profesor w Katedrze Teorii i Antropologii Literatury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych
dr hab. Ireneusz Piekarski, literaturoznawca, profesor w Katedrze Teorii i Antropologii Literatury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
prof. dr hab. Dariusz Pachocki, literaturoznawca, profesor w Katedrze Tekstologii i Edytorstwa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
dr hab. Maciej Nowak, literaturoznawca, Instytut Literaturoznawstwa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
prof. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, literaturoznawczyni, profesor w Katedrze Literatury Polskiej XX i XXI wieku Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
dr hab. Karol Samsel, poeta, literaturoznawca, filozof, Instytut Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego
prof. Olga Płaszczewska, literaturoznawczyni, profesor w Katedrze Komparatystyki Literackiej Uniwersytetu Jagiellońskiego
prof. Andrzej Waśko, literaturoznawca, profesor w Katedrze Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny dwumiesięcznika „Arcana”
dr. hab. Piotr Kletowski, filmoznawca, kulturoznawca, profesor w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego
prof. dr hab. Beata Obsulewicz-Niewińska, literaturoznawczyni, profesor w Katedrze Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
prof. Jacek Wojtysiak, filozof, profesor w Katedrze Teorii Poznania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
dr Janusz Mosakowski, Zakład Historii Literatury Polskiej, kierownik Pracowni „Literackie Trójmiasto”
dr hab. Jagoda Hernik Spalińska, profesor w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk
prof. Wojciech Kudyba, literaturoznawca, kierownik Katedry Polskiej Literatury Współczesnej i Krytyki Literackiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
dr Łukasz Michalski, dyrektor Państwowego Instytutu Wydawniczego, poeta
dr Sławomir Kuźnicki, poeta, literaturoznawca, anglista, Uniwersytet Opolski
dr Marcin Pliszka, literaturoznawca, Uniwersytet w Siedlcach
dr Bartosz Suwiński, poeta, krytyk literacki, literaturoznawca
dr Karol Alichnowicz, krytyk literacki, literaturoznawca
dr hab. Adrian Gleń, literaturoznawca, profesor w Instytucie Nauk o Literaturze Uniwersytetu Opolskiego
dr hab. Wiesław Ratajczak, literaturoznawca, profesor w Zakładzie Badań nad Tradycją Europejską Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu
Wojciech Gawłowski, poeta
Jarosław Jakubowski, poeta, prozaik, dramatopisarz
Zbigniew Fałtynowicz, pisarz, wydawca, edytor, st. kustosz Muzeum Marii Konopnickiej w Suwałkach
Janusz Kotański, poeta, pisarz, były ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Watykanie
Maria Woś, pisarka, dziennikarka Radia Wrocław
Radosław Wiśniewski, poeta, prozaik, prezes KIT Stowarzyszenia Żywych Poetów
Romana Obrocka, pisarka, członkini Rady Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich
Marek Rapnicki, poeta, redaktor „Almanachu Prowincjonalnego”, Racibórz
dr hab. Przemysław Dakowicz, literaturoznawca, Zakład Literatury Polskiej XX i XXI wieku Uniwersytetu Łódzkiego, poeta
Adam Majewski, poeta, Wydawnictwo Muzeum Narodowego w Gdańsku
dr Kamil Pilichiewicz, pracownik Książnicy Podlaskiej w Białymstoku
dr Mikołaj Mirowski, historyk, publicysta, krytyk filmowy
dr Stanisław Dłuski, członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
Joanna Kondrat, wokalistka, autorka testów, inicjatorka artystycznych akcji społecznych na rzecz podopiecznych hospicjów, ofiar przemocy i wojny w Ukrainie
Zbigniew Masternak, autor cyklu Księstwo zekranizowanego przez Andrzeja Barańskiego
Piotr Zaremba, dziennikarz, historyk
Grzegorz Filip, pisarz
Krzysztof Napiórkowski, kompozytor, wokalista
Waldemar Jocher, poeta, Prudnik
Katarzyna Wójcik, dziennikarka literacka, redaktorka
Jacek Raginis-Królikiewicz, reżyser
dr Paulina Subocz-Białek, krytyk literacka, historyk literatury, eseistka i poetka
dr Ireneusz Staroń, krytyk i historyk literatury, prozaik
Mariusz Solecki, nauczyciel, autor książek
Wojciech Chmielewski, pisarz
dr Justyna Baran, historyk literatury polskiej XX wieku
Wiesław Helak, pisarz
Adam Lizakowski, poeta, tłumacz
Topos - Topoi Skontaktuj się z autorem petycji