Pługi na drogi (dla rowerów). Jeździmy rowerem także zimą!

PREZYDENT

Miasta Białegostoku
Tadeusz Truskolaski

RADNI

Rady Miasta Białegostoku

ul. Słonimska 1
15-950 Białystok

W ramach swoich celów statutowych, w imieniu białostockich rowerzystów zwracamy się z petycją o odśnieżanie dróg dla rowerów podczas obecnego sezonu zimowego, jak też zapisanie środków na ten cel w budżecie Miasta Białegostoku na rok 2018 i uwzględnianie tego zadania w przetargach na zimowe utrzymanie infrastruktury drogowej.

Uważamy, że jest to niezbędne, dlatego że:

1. Białostoczanie jeżdżą rowerem cały rok

Może wydawać się, że w okresie zimowym mało kto używa tego środka transportu, jednak ruch rowerowy o tej porze roku nie zamiera, czego dowodem są liczne ślady kół pozostawione na nieodśnieżonych trasach. Duża część osób jeździ cały rok i chłodniejsza aura na pewno nie sprawi, że przestaną. Inni opadami śniegu zostaną zaskoczeni w czasie podróży lub np. w pracy i mimo to będą musieli jakoś dotrzeć do domu.

Po przełamaniu barier psychologicznych okazuje się, że korzystanie z roweru zimą nie jest trudne i jest on w dużo mniejszym stopniu podatny na niskie temperatury niż pojazdy silnikowe. Zimą z ulic znikają rowerzyści rekreacyjni, jednak pozostaje duża liczba tych, którzy rower uważają za swój podstawowy środek transportu. Ich liczba z roku na rok rośnie, tym bardziej, że od ostatnio zimy w naszym rejonie są dosyć łagodne.

2. Nieodśnieżanie dróg dla rowerów stwarza zagrożenie

Pozbawieni możliwości jazdy drogą rowerową cykliści mają do wyboru trzy strategie: jedni spróbują mimo wszystko nią jechać, co jest niebezpieczne, bo pod śniegiem nie widać, gdzie droga rowerowa się kończy. Łatwo wpaść wtedy w dziurę, złapać poślizg koła na krawężniku lub trafić na ukryty lód i się wywrócić. Jazdę komplikuje dodatkowo spychanie na drogę dla rowerów śniegu przez służby odśnieżające chodniki i pasy jezdni. Jest to tym bardziej niebezpieczne, że takie zwały występują szczególnie często w miejscach przecięcia skrzyżowań z jezdnią. Inni wybiorą jazdę po chodniku, co doprowadzi do konfliktu z pieszymi. Jeszcze inni skorzystają z odśnieżonej jezdni, są jednak trasy, gdzie mieszanie ruchu rowerów z samochodowym jest niewskazane i powoduje zagrożenie dla wszystkich na drodze.

3. Rowerzysta jest zmuszany do łamania prawa

Droga dla rowerów oznaczona jest znakiem nakazu C-13, który każe rowerzyście poruszać się nią (nawet kiedy jest zaśnieżona), a próba bezpiecznej jazdy suchą jezdnią wraz z samochodami może zostać ukarana przez Policję mandatem karnym. Prawo o ruchu drogowym dopuszcza też tylko trzy wyjątki, w których rowerzysta może poruszać się chodnikiem. Żaden z nich nie dotyczy sytuacji, w której drogi rowerowe są nieodśnieżane. Czasem rowerzysta zwyczajnie nie ma innego wyboru, np. w sytuacji gdy został zaskoczony nagłym opadem śniegu.

4. Miasto promuje rower, dlaczego nie przez cały rok?

Białystok, tak jak większość miast borykających się z lawinowo rosnącą liczbą aut, słusznie stara się promować rower jako realną alternatywę dla samochodu. Rozwijana jest infrastruktura, stawiane są stojaki i samoobsługowe stacje serwisowe, a system roweru miejskiego cieszy się ogromną popularnością wśród białostoczan. Niezrozumiałe jest więc naszym zdaniem z jednej strony promować korzystanie z roweru, a z drugiej umożliwiać jazdę nim tylko przez 2/3 roku. Obecnie drogi rowerowe odśnieża coraz więcej polskich miast: Lublin, Radom, Gdańsk, Warszawa, Wrocław i Kraków. Dołączając do nich już dzisiaj, Białystok może bardzo dużo zyskać wizerunkowo, bo za kilka lat będzie to już tak oczywiste, że na nikim nie zrobi wrażenia. Naprawdę nie musimy czekać aż do naszego miasta dotrą takie “nowinki” i już teraz możemy równać w górę, do najlepszych standardów wspierania alternatywnych środków transportu.

5. Prawo nakazuje odśnieżać drogi dla rowerów

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1875): “Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy [...] gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego”. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1289) co prawda nie narzuca obowiązku odśnieżania, jednak wynika on z ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2222). Potwierdził to również w marcu 2017 roku Departament Dróg Publicznych Ministerstwa Infrastruktury w odpowiedzi na nasze zapytanie o regulacje prawne dotyczące odśnieżania dróg dla rowerów. Treść odpowiedzi jasno dowodzi, iż prawo nie dopuszcza możliwości, by odśnieżać tylko część drogi publicznej - tzn. tylko jezdnię, a drogi rowerowej już nie:

„Zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 20 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1440, z późn. zm.) do zarządcy drogi należy w szczególności:

- utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą, z wyjątkiem części pasa drogowego na którym zlokalizowane są wiaty przystankowe lub inne urządzenia służące do obsługi podróżnych.

- wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających.

W myśl art. 4 pkt 20 ww. ustawy utrzymanie drogi to wykonywanie robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej. Należy przy tym zauważyć, iż droga dla rowerów została zdefiniowana w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. „Prawo o ruchu drogowym”, jako droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerów jest oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego. Biorąc powyższe pod uwagę, jeżeli droga dla rowerów jest zlokalizowana w pasie drogowym drogi publicznej wówczas stanowi część tej drogi i za jej utrzymanie odpowiada zarządca drogi publicznej. Obowiązek taki wynika wprost z przepisów ustawy o drogach publicznych. Zarządca drogi publicznej odpowiada bowiem za bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego.
W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta.”

6. Nieodśnieżanie dróg rowerowych może narazić miasto na odszkodowania

Należy pamiętać o tym, że ewentualne wywrotki i kolizje na drodze rowerowej nieodśnieżanej przez miasto pomimo spoczywającego na nim prawnego obowiązku, oraz wynikające z nich szkody majątkowe, mogą skutkować roszczeniami o odszkodowanie od zarządcy drogi. Nieusuwanie śniegu skutkuje również gromadzeniem się na drodze różnych nieczystości. Szkło z butelek rozbitych podczas nocy sylwestrowej zalega na nieodśnieżanej drodze dla rowerów o wiele dłużej niż śnieg, często do późnej wiosny (do momentu oczyszczenia specjalnym sprzętem).

7. Inne miasta odśnieżają, korzystajmy z dobrych praktyk

Zdajemy sobie sprawę z tego, że nie każdy fragment infrastruktury da się odśnieżyć, jednak to gdzie odśnieżać, w jakim standardzie i w jaki sposób to robić, można ustalić posiłkując się doświadczeniami innych miast. Próby usystematyzowania tej wiedzy podjęła się Ogólnopolska Sieć Organizacji Rowerowych „Miasta dla rowerów” (której członkiem jest Rowerowy Białystok). Do określenia głównych tras rowerowych w mieście podlegających ew. odśnieżaniu można np. wykorzystać mapę jednej z popularniejszych aplikacji do monitorowania aktywności fizycznej STRAVA.

Liczba zimowych rowerzystów rośnie i będzie rosła. Powinni mieć pewność, że dedykowana dla nich infrastruktura nie będzie pełniła funkcji składowiska śniegu i będzie przejezdna. Zimowa jazda rowerem nie jest wyczynem ani fanaberią - to czysty pragmatyzm wynikający z chęci sprawnego przemieszczania po mieście w każdych warunkach pogodowych. Znikanie ruchu rowerowego zimą jest mitem i w związku z tym całoroczna przejezdność białostockich dróg rowerowych powinna stać się standardem.

Rowerowy Białystok    Skontaktuj się z autorem petycji