Petycja w obronie Domu Literatury w Warszawie

Dom Literatury w Warszawie przy ulicy Krakowskie Przedmieście 87/89 został podniesiony z gruzów po II wojnie światowej z przeznaczeniem na siedzibę Związku Literatów Polskich, jedynej wówczas organizacji pisarskiej. Pisarze czuwali nad całym procesem odbudowy kamieniczek, uczestniczyli też w zbiórce funduszy. Wnętrze Domu zostało zaprojektowane ze względu na potrzeby ZLP. Nawet w stanie wojennym nie zlikwidowano Domu Literatury, choć próby nacisku władz na demokratycznie wybrany w 1980 roku Zarząd ZLP doprowadziły do poważnego kryzysu w tej organizacji. W 1989 roku Jan Józef Szczepański powołał Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. W tej chwili Dom Literatury w Warszawie jest siedzibą trzech ogólnopolskich organizacji pisarzy i intelektualistów: Związku Literatów Polskich, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiego PEN-Clubu. Ze względu na swój charakter nie są to organizacje masowe (w sumie zrzeszają ponad tysiąc osób z kraju i z zagranicy), ale odgrywają one ogromną rolę w życiu kulturalnym Polski i utrzymują kontakty z pisarzami innych krajów. W 1990 roku Domem Literatury zaczęła zarządzać Fundacja, powołana przez przedstawicieli trzech stowarzyszeń. Bieżące funkcjonowanie Domu Literatury przestało być finansowane przez Ministerstwo Kultury, które dotowało remonty. Dom musiał utrzymać się sam. Organizacje mające siedziby w Domu Literatury organizują wydarzenia kulturalne otwarte i bezpłatne dla publiczności. Prowadzą szeroko pojętą działalność edukacyjną. W 1990 roku na mocy ustawy o samorządzie lokalnym Dom znalazł się w gminie a następnie Dzielnicy Śródmieście. Dzielnica i agendy miasta nie dotowały jednak ani działalności kulturalnej Domu Literatury, ani koniecznych remontów, przeciwnie, Dzielnica zarabiała na czynszu, który ostatnio wynosił 30 tys. miesięcznie. Sprzeciw budzi sytuacja, że Burmistrz Dzielnicy Śródmieście jedną decyzją o odmowie przedłużenia dzierżawy, wydaną 12 września 2022 bez najmniejszej konsultacji z organizacjami, decyduje o losach tego miejsca i siedzibach ogólnopolskich stowarzyszeń twórców. Swoją decyzję Burmistrz uzasadnił „ciężką sytuacją Warszawy”. Po jednoznacznie krytycznej reakcji mediów na doraźnie zwołanym zabraniu 19 października 2022, pojawiła się inna deklaracja, że miasto zamierza powołać nową instytucję, Warszawski Dom Literatury i hojnie dotować jego działania. Zwracamy uwagę, że nowy Dom powinien powstać w dialogu z ogólnopolskim środowiskiem literackim, zapewniając ochronę dla już istniejącego starego Domu, którego funkcja, układ i wyposażenie zasługują na zachowanie. Niepokój budzi okres przejściowy, który zaczyna się już 1 stycznia 2023. W trakcie demokratycznych przemian ustrojowych 1989-1990 kierowano się zasadą zapewnienia autonomii środowiska, szacunku dla tradycji i różnorodności, nieingerowania w życie demokratycznie zarządzanych organizacji. Te zasady powinny być szanowane.  

Stowarzyszenie Pisarzy Polskich    Skontaktuj się z autorem petycji