Protest przeciw niszczeniu humanistyki, nauk społecznych i uniwersytetów
Wyrażamy głębokie zaniepokojenie przyszłością nauk humanistycznych i społecznych w Polsce w związku z treścią już ogłoszonych oraz projektowanych rozporządzeń do ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Rozporządzenia zagrażają podstawom badań w naukach humanistycznych i społecznych, zagrażają autonomii nauki oraz jej interdyscyplinarnemu rozwojowi.
Wbrew uspokajającym zapewnieniom Ministerstwa projektowana zmiana współczynników kosztochłonności dyscyplin naukowych spowoduje stopniowe, lecz znaczne zmniejszenie nakładów finansowych na badania i kształcenie w zakresie nauk humanistycznych i społecznych. Z uwagi na dotychczasowe permanentne niedofinansowanie szkolnictwa wyższego i nauki projektowane zmiany mogą wręcz zagrozić fizycznej egzystencji wielu uczelni, zwłaszcza uniwersytetów ekonomicznych i pedagogicznych, oraz doprowadzić do kryzysu finansowego w tzw. uniwersytetach bezprzymiotnikowych poprzez zdegradowanie najsłabszych do roli dawnych wyższych szkół pedagogicznych. Konsekwencje długofalowe projektowanych zmian mogą być takie, iż nauki humanistyczne i społeczne na przyszłych uniwersytetach badawczych będą systematycznie wygaszane. Za skrajnie nieodpowiedzialną uważamy politykę, według której uzależniona od prowadzenia badań naukowych część pensji historyka ma być z definicji pięć razy mniejsza niż chemika, a część pensji uzależniona od kształcenia anglistów lub sinologów będzie cztery razy mniejsza niż przy kształceniu specjalistów ogrodnictwa.
Obowiązujące już rozporządzenie o nowym podziale nauk na dziedziny i dyscypliny nie uwzględniło licznych zastrzeżeń i protestów, wymuszając często dysfunkcjonalne przypisywanie zlikwidowanych dyscyplin dyscyplinom nowym, ze szkodą dla badań „mniejszościowych”. Rozporządzenie to wymusza składanie przez badaczy jednoznacznych deklaracji odnośnie do uprawianej dyscypliny ze szkodą dla badań interdyscyplinarnych oraz dla interdyscyplinarnych i międzydziedzinowych kierunków studiów. W następstwie wprowadzanych zmian badacze poruszający się na styku dyscyplin stają się „nieprzydatni”, bo nieopłacalni dla swojej jednostki.
Najwyższy niepokój budzą również projekty rozporządzeń dotyczących punktowanych czasopism i wydawnictw oraz zasad ewaluacji jakości działalności naukowej. Przyjmowane przez projektodawców kryteria oceny rangi czasopism i wydawnictw uważamy za arbitralne i krzywdzące dla wielu istniejących tytułów oraz badań z zakresu nauk humanistycznych i społecznych, programowo zaadresowanych do polskiego czytelnika.
Jako przedstawiciele środowiska naukowego czujemy się w obowiązku protestować przeciwko tym szkodliwym zmianom. Kategorycznie odrzucamy działania prowadzące do wygaszenia badań nad naszą historią, również najnowszą, nad polskim społeczeństwem, jego kulturą oraz zasadami życia publicznego. Niszczenie dorobku polskich nauk humanistycznych, społecznych i prawnych – zaadresowanego do społeczeństwa polskiego i właśnie to społeczeństwo edukującego – stanowi próbę wyciszenia niewygodnych debat.
Żądamy zmiany projektu rozporządzenia dotyczącego kosztochłonności i utrzymania dotychczasowych relacji współczynników kosztowności wobec skali. Odrzucamy dysfunkcjonalny system przypisujący naukowców do dyscyplin, zniechęcający do badań interdyscyplinarnych. Wzywamy Ministerstwo do odstąpienia od cenzurowania debaty naukowej poprzez degradację polskich czasopism i wydawnictw. Utrzymanie proponowanych rozporządzeń zagrozi prowadzonym przez nas badaniom i zmusi nas do podjęcia działań protestacyjnych.
Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej
listę sygnatariuszy otwierają:
Prezydium Komitetu Nauk Historycznych PAN
Rada naukowa Instytutu Filologii Polskiej UMCS
Rada Wydziału Humanistycznego UMCS
Rada Wydziału Prawa i Administracji UKSW
prof. dr hab. Roman Kubicki, dyrektor Instytutu Filozofii UAM
prof. dr hab. Monika Kostera, Instytut Kultury UJ, Linnaeus University.
dr hab. Izabela Wagner Saffray, Instytut Socjologii UW
dr hab. Grzegorz Krawiec, Instytut Prawa, Administracji i Ekonomii UP
prof. dr hab. Urszula Jarecka, prof. nadzw. IFIS PAN
prof. dr hab. Tomasz Majewski, Wydział Polonistyki UJ
prof. dr hab. Jarosław Płuciennik, Instytut Kultury Współczesnej UŁ
prof. dr hab. Inga Iwasiów, Wydział Filologii US
dr hab. Karolina Bielenin-Lenczowska, IEAK UW
prof. dr hab. Aleksander Madyda, Wydział Filologiczny, Instytut Literatury Polskiej UMK
prof. dr hab. Mirosława Nowak- Dziemianowicz, Pełnomocnik Rektora UO ds. dyscypliny pedagogika, za-ca dyrektora Instytutu Nauk Pedagogicznych ds. nauki
dr Przemysław Czechanowski Fundacja Instytut Kliometrii i Badań nad Transformacją UAM
dr Oskar Szwabowski, Uniwersytet Szczeciński, Instytut Pedagogiki
dr Adam Ostolski, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
prof. dr hab. Joanna Czaplińska, dziekan Wydziału Filologii UO
prof. dr hab. Tomasz Schramm, Wydział Historyczny UAM
Prof. dr hab. Maria Czerepaniak-Walczak, Instytut Pedagogiki, Uniwersytet Szczeciński
dr hab. Lotar Rasiński prof. DSW
dr Maciej Kassner, Instytut Filozofii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dr hab. Iwona Kurz Dyrektorka Instytutu Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski
Dr hab. Wojciech Michera, Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski
dr Małgorzata Litwinowicz, Instytut Kultury Polskiej UW
dr Paweł Dobrosielski, Instytut Kultury Polskiej UW
dr. hab. Ewa Bochno, prof. UZ, kierownik Pracowni Pedagogiki Szkoły Wyższej, Uniwersytet Zielonogórski
Dr hab. Anna Horolets, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Warszawski
dr Magda Szcześniak, Instytut Kultury Polskiej UW
prof. dr hab. Jacek Migasiński, Instytut Filozofii UW
prof. UW dr hab. Marcin Poręba, Instytut Filozofii UW
dr hab. Tomasz R. Wiśniewski, Instytut Filozofii UW
dr hab. Michał Kozłowski, Instytut Filozofii UW
dr Jacek Dobrowolski, Instytut Filozofii UW
dr Marek Pokropski, Instytut Filozofii UW
Michał Siermiński, Instytut Filozofii UW
Monika Woźniak, Instytut Filozofii UW
Filip Gołaszewski, Instytut Filozofii UW
Weronika Bednarek-Szudrer, Instytut Filozofii UW
dr Piotr Ahmad, wykładowca, University od Winnipeg, Manitoba, Kanada
prof. Beata Kowalska, Instytut Socjologii UJ
prof. Piotr Stec, Wydział Prawa UO
prof. Jacek Kochanowski, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW
dr Miłosława Stępień
prof. Bogusław Śliwerski
Aleksander Temkin, Komitet Kryzysowy Humanistyki Polskiej Skontaktuj się z autorem petycji