#494: TEMIDA - Re: Czy Pan wie, Panie Pośle 

Ponieważ prezesi nie honorowali wydanych orzeczeń i odmawiali wznowienia przekształceń, pozwów w sądach zaczęło przybywać. I wtedy stała się rzecz nieoczekiwana. Wymiar sprawiedliwości zmienił stanowisko i gremialnie skierował do Trybunału pytania prawne o zgodność z Konstytucją przepisu zmienionego już wyrokiem TK z 2009r. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego gdyż dbałość o czystość norm ustanowionego prawa jest obowiązkiem sądu, gdyby nie dwa niekorzystne dla najemców uchybienia wymiaru sprawiedliwości. Po pierwsze sądy kierujące do TK zapytania nie zbadały wszechstronnie rozstrzyganych spraw, po wtóre z powodu tych pytań prawnych, bezprawnie zawiesiły wszczęte już postępowania sądowe. Aktualnie obowiązujące prawo nie pozwala sądowi na zawieszenie postępowania z powodu  zapytania prawnego skierowanego do TK. Przepis budzący sędziowskie wątpliwości, powinien być bezwzględnie zastosowany bo ma moc obowiązującą dopóki go Trybunał nie uchyli. Sędziowie powinni byli więc orzec na rzecz najemców, a jeśli Trybunał przyzna im rację i uchyli kwestionowany przez nich przepis, pozwane spółdzielnie  po wyroku uchylającym wydanym przez TK mają prawo w oparciu o art. 401¹ kpc  żądać wznowienia sprawy i wnioskować o odebranie najemcom przyznanego im wcześniej, w oparciu o obowiązujące prawo, tytułu  prawnego do własności mieszkań. Tak się jednak nie stało i wiele postępowań sądowych jest bezprawnie zawieszonych od niemal dwóch lat.

Dalsza część naszej historii jest już  Panu znana w związku z udziałem w naszej sprawie powierzonym Panu przez Sejm RP. Niemniej jednak dla wykazania dowodów potwierdzających udział najemców budynków zakładowych w kosztach ich budowy przedstawiamy historyczne już fakty dotyczące zakładowego budownictwa mieszkaniowego:

zakładowe budownictwo mieszkaniowe powołała do życia uchwała nr 64 Rady Ministrów z dnia 15 marca 1958r. w sprawie budownictwa zakładowych domów mieszkalnych i zarządzania nimi (M.P. nr 26 poz. 155). Zgodnie z § 3 ust 1 tej uchwały, budowa zakładowych domów mieszkalnych, w których lokale mieszkalne przeznaczone były dla wszystkich członków załogi,  finansowana była z własnych środków zakładu zgromadzonych w ramach zakładowego funduszu mieszkaniowego, z  dotacji budżetowych a także z innych środków wskazanych przez przepisy szczególne.

Zakładowy fundusz mieszkaniowy został wprowadzony uchwałą nr 60 Rady Ministrów z dnia 15 marca 1958r. w sprawie zakładowych funduszów mieszkaniowych (MP nr 26 poz. 153) i odwołany ustawą z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. nr 43 poz. 163)

Reguły funkcjonowania zakładowego funduszu mieszkaniowego w latach 70 i 80 tych XX wieku, z których pochodzi większość budynków zakładowych  określały – ustawa z dnia 23 czerwca 1973r. o zasadach tworzenia i podziału zakładowego funduszu nagród oraz zakładowych funduszów socjalnego i mieszkaniowego (Dz. U. nr 27 poz. 150) a także rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 listopada 1973r. w sprawie zakładowego funduszu mieszkaniowego (Dz. U. nr 43 poz. 261).Powyższymi aktami prawnymi zostały ustabilizowane zasady tworzenia zakładowego funduszu mieszkaniowego. Wprowadziły one dwie stałe reguły:

 - środki na zakładowy fundusz mieszkaniowy zaczęły być tworzone z odpisu w stosunku do funduszu płac oraz  z innych źródeł określonych przepisami szczególnymi,

- stosunek procentowy odpisu na zakładowy fundusz mieszkaniowy w odniesieniu do funduszu płac ustalony został na poziomie 1%  funduszu płac.

W związku z § 3 wyżej wskazanego  rozporządzenia Rady Ministrów, zakładowy fundusz mieszkaniowy tworzony był z odpisu ustalonego w stosunku do funduszu płac, oraz z kwot uzyskanych: ze spłat  oprocentowanych pożyczek i kredytów udzielnych załodze zakładu pracy na cele mieszkaniowe, z wpłat  tytułem kaucji mieszkaniowych i opłat za urządzenia kąpielowe a także opłat za dodatkowe elementy wyposażenia mieszkań uiszczanych przez pracowników otrzymujących mieszkania w zakładowych domach mieszkalnych, ze sprzedaży zakładowych domów mieszkalnych oraz lokali w takich domach jak również z oszczędności wygospodarowanych na realizacji inwestycji branżowych.

#496: TEMIDA - Re: Re: Czy Pan wie, Panie Pośle 

Poza tym środki zakładowego funduszu mieszkaniowego zasilane były  również kwotami opłat  przewidzianych przez § 4 w zw. z § 5 Zarządzenia Ministra Gospodarki Komunalnej  z dnia 18 stycznia 1972 r w sprawie zamiany lokali mieszkalnych (MP nr 8, poz. 53). Pracownik zakładu, który w wyniku zamiany uzyskiwał urządzenia techniczne, których dotychczas nie posiadał, obowiązany był wnieść od nich opłatę wg stawek określonych tym rozporządzeniem. Do urządzeń technicznych wymienianych przez rozporządzenie należały  instalacje: wodociągowa, kanalizacyjna, elektryczna, gazowa, centralnego ogrzewania  oraz łazienka (bez urządzeń kąpielowych). Zarządzenie określało stawki odpłatności za urządzenia techniczne, w zależności od ich rodzaju.

Ustawa o zasadach tworzenia zakładowego funduszu mieszkaniowego z 1973r oraz towarzyszące jej rozporządzenie Rady Ministrów zniosły dotacje budżetowe do finansowania  zakładowego budownictwa mieszkaniowego. Od tej pory braki zakładowego funduszu mieszkaniowego uzupełniane były środkami zaciąganych przez kopalnię kredytów, które pracownicy spłacali w formie podwyższonego czynszu. W ramach oszczędności na realizacji inwestycji branżowych, o których mowa w § 3 ust 2d rozporządzenia Rady Ministrów  z dn. 2 listopada 1973 r. w sprawie zakładowego funduszu mieszkaniowego, prawdopodobnie wewnętrznymi aktami resortowymi, które niestety się nie zachowały, wprowadzony został system gospodarczego budownictwa mieszkaniowego, polegającego na świadczeniu pracy przy budowie  bloków mieszkalnych przez pracowników kopalni, którym przysługiwał przydział mieszkania  w tych blokach.

 Na uwagę zasługuje fakt, że w latach 1958 – 1973, w których budynki zakładowe wznoszono z udziałem dotacji budżetowych, najemca, przed objęciem przydzielonego mu lokalu, miał obowiązek wniesienia wkładu mieszkaniowego. Obowiązek pokrywania wkładu mieszkaniowego w budynkach zakładowych wprowadziła Uchwała nr 64 Rady Ministrów  z dn. 15 marca 1958r. w sprawie budownictwa zakładowych domów mieszkalnych i zarządzania nimi ( MP nr 26, poz. 155). § 11  tej uchwały stanowił, że warunkiem uzyskania przydziału lokalu mieszkalnego z grupy tych, które były przeznaczone dla wszystkich członków zakładu pracy, jest wpłata wkładu mieszkaniowego. Wysokość wkładu ustalała Rada Zakładowa  na podstawie wytycznych Ministra Gospodarki Komunalnej. Wkład mieszkaniowy podlegał zwrotowi w razie opróżnienia lokalu mieszkalnego przez pracownika.

Obowiązek wpłaty wkładu mieszkaniowego w budynkach mieszkaniowych został zniesiony przez rozporządzenie Rady Ministrów  z dn. 7 marca 1975r. w sprawie pobierania od najemców lokali mieszkalnych kaucji zabezpieczającej utrzymanie lokali mieszkalnych w należytym stanie. (DZ.U nr 8, poz. 43). § 2, ust. 2 tego rozporządzenia stanowił, że w budynkach zarządzanych przez jednostki gospodarki uspołecznionej innych od organów administracji państwowej, wynajmujący pobiera kaucję i przekazuje ją na rachunek zakładowego funduszu mieszkaniowego. § 7 mówił, że kaucja wpłacona przez najemcę powinna być mu zwrócona po wygaśnięciu najmu, najpóźniej w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia lokalu lub jego nabycia na własność. Zgodnie z powyższym rozporządzeniem  wkłady mieszkaniowe z tytułu uzyskiwania mieszkań wpłacone na podstawie przepisów dotychczasowych  zalicza się jako kaucje (§ 11 rozporządzenia).

Powyższe rozporządzenie nakładało również na najemców obowiązek ponoszenia kosztów nabycia i podłączenia do instalacji wanny, baterii oraz pieca kąpielowego ( gazowego, węglowego, elektrycznego i bojlera), które rozporządzenie zwało urządzeniami kąpielowymi.                                          

Kaucje mieszkaniowe miały być przekazane zgodnie z ustawą o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez zakłady pracy spółdzielniom mieszkaniowym wraz z budynkami. Ponieważ w okresie przekazywania nie było ustawowych przepisów o waloryzacji tych świadczeń prezesi spółdzielni nie decydowali się na ryzyko ich przejęcia w zdenominowanej wartości. Nie wnieśli też w interesie przejętych najemców roszczeń o waloryzację kaucji przez sąd. Aktualnie takie roszczenia są już przeterminowane

Mamy nadzieję, że nasza korespondencja przybliży Panu wiedzę dotyczącą stanu faktycznego związanego z naszym problemem. Jest on bowiem zgoła odmienny od poziomu informacji jakimi dysponuje w naszej sprawie opinia publiczna.

Z poważaniem.

Stowarzyszenie Poszkodowanych Bezczynnością Organów

Spółdzielni Mieszkaniowych TEMIDA w Rudzie Śląskiej