#1589: -
Zasady zrównoważonego rozwojuZasady zrównoważonego rozwoju przyjęte w Deklaracji w sprawie Środowiska i Rozwoju na pierwszym Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro (1992r)
(1)
Człowiek jest podmiotem rozwoju zrównoważonego i posiada prawo do zdrowego i produktywnego życia w harmonii z naturą.
(2)
Państwa posiadają, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego, suwerenność w dysponowaniu swymi zasobami tak, jak im to określają ich narodowe polityki ekologiczne i rozwojowe, ale też odpowiedzialność za zagwarantowanie, że ich działania w obrębie ich prawa i kontroli nie będą powodować szkód ekologicznych w innych krajach lub na terenach znajdujących się poza ich jurysdykcją.
(3)
Muszą zostać zagwarantowane prawa do rozwoju społeczeństw z zachowaniem sprawiedliwego prawa do zaspokojenia potrzeb ekologicznych i rozwojowych przyszłych pokoleń.
(4)
Dla osiągnięcia celów rozwoju zrównoważonego, ochrona środowiska będzie stanowić integralną część procesu rozwoju i nie może być rozpatrywana oddzielnie.
(5)
Wszystkie Państwa i wszyscy obywatele będą współpracować w realizacji podstawowych zadań w przeciwdziałaniu ubóstwu, jako niezbędnemu warunkowi rozwoju zrównoważonego, dla redukcji dysproporcji w standardach warunków życia i lepszemu zaspokajaniu potrzeb większości ludzkości.
(6)
Specjalny priorytet będzie ustanowiony dla uwzględnienia sytuacji i potrzeb krajów rozwijających się, szczególnie krajów najmniej rozwiniętych oraz najbardziej wrażliwych ekologicznie. Działania międzynarodowe powinny też uwzględniać potrzeby i interes wszystkich krajów.
(7)
Państwa będą współpracować w duchu partnerstwa globalnego dla ochrony, zachowania i odbudowy zdrowia i integralności ekosystemu Ziemi. Biorąc pod uwagę różny udział w degradacji środowiska globalnego, Państwa przyjmują wspólną ale zróżnicowaną odpowiedzialność. Kraje rozwinięte przyjmują do wiadomości swą odpowiedzialność za globalny rozwój zrównoważony, biorąc pod uwagę presję, jaką ich społeczeństwa wywierają na środowisko globalne, oraz technologie i zasoby finansowe będące w ich posiadaniu.
(8)
Dla osiągnięcia rozwoju zrównoważonego i wyższej jakości życia ludności, Państwa zredukują lub wyeliminują niezrównoważone trendy konsumpcji i produkcji oraz będą promować odpowiednie polityki demograficzne.
(9)
Państwa powinny współpracować na rzecz endogenicznego wzmocnienia instytucjonalnego na rzecz zrównoważonego rozwoju, poprzez poprawę naukowego zrozumienia i wymianę wiedzy naukowej i technologicznej oraz poprzez przyśpieszenie rozwoju, adaptacji, rozpowszechniania i transferu technologii, w tym technologii nowych i innowacyjnych.
(10)
Problemy ekologiczne są najskuteczniej rozwiązywane jeśli uczestniczą w procesie wszyscy zainteresowani obywatele na odpowiednim poziomie. Na poziomie krajowym każdy obywatel będzie miał odpowiedni dostęp do informacji związanych ze środowiskiem, znajdujących się w posiadaniu władzy publicznej, w tym informacji o niebezpiecznych substancjach i działalności w strefie oddziaływania tej władzy oraz informacji o możliwościach uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji. Państwa będą pomagać w podnoszeniu świadomości społecznej poprzez tworzenie warunków do dostępności informacji. Zapewniony będzie dostęp do postępowania sądowego i administracyjnego w tym rekompensat i naprawy szkód.
(11)
Państwa będą rozwijać legislację ekologiczną. Standardy środowiskowe, cele i priorytety zarządzania powinny właściwie oddawać kontekst rozwojowy i ekologiczny, do którego mają zastosowanie. Standardy stosowane przez niektóre kraje mogą być niestosowalne lub powodować nieuzasadnione koszty ekonomiczne i społeczne w innych krajach, w szczególności w krajach rozwijających się.
(12)
Państwa powinny współpracować dla wypromowania wspomagającego i otwartego międzynarodowego systemu ekonomicznego, który prowadziłby do wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju we wszystkich krajach i lepiej przeciwdziałałby problemom ekologicznym. Środki polityki handlowej stosowane do celów ekologicznych nie powinny stanowić sposobów arbitralnej i nieuzasadnionej dyskryminacji lub ukrytych restrykcji w handlu międzynarodowym. Wszelkie jednostronne działania związane z problemami ekologicznymi poza jurysdykcją kraju importera powinny być zakazane. Wszystkie działania ekologiczne dotyczące transgranicznych i globalnych problemów środowiskowych, będą rozwiązywane w drodze konsensusu.
(13)
Państwa będą rozwijały narodowe legislacje w zakresie odpowiedzialności za szkody środowiskowe i za zanieczyszczanie oraz rekompensat dla poszkodowanych. Państwa będą też współpracować w sposób bardziej zdecydowany i przyśpieszony dla dalszego rozwoju międzynarodowej legislacji w zakresie odpowiedzialności i rekompensat za szkody ekologiczne spowodowane działalnością wewnątrz ich jurysdykcji i kontroli na terenach pozostających poza ich jurysdykcją.
(14)
Państwa powinny efektywnie współpracować w celu zapobiegania lokowania i transferu do innych Państw działalności i substancji mogących spowodować znaczące szkody ekologiczne i szkodliwych dla zdrowia ludzkiego.
(15)
Państwa będą szeroko stosować prewencyjny sposób podejścia do ochrony środowiska w zależności od ich możliwości. W przypadku występowania zagrożenia poważnymi i nieodwracalnymi szkodami dla środowiska, brak niepodważalnego uzasadnienia naukowego nie będzie traktowany jako usprawiedliwienie dla odkładania na później efektywnych kosztowo działań zapobiegających degradacji środowiska.
(16)
Władze państwowe powinny dążyć do wypromowania internalizacji kosztów ekologicznych i stosowania instrumentów ekonomicznych, opartych na założeniu, że zanieczyszczający powinien, z zasady, ponosić koszty swych zanieczyszczeń, odpowiednio do interesu publicznego i bez zakłócania toku handlu i inwestycji międzynarodowych.
(17)
Oceny oddziaływania na środowisko, jako instrument krajowy, będą stosowane do projektowanych rodzajów działalności, mających negatywny wpływ na środowisko i poddawanych decyzjom kompetentnych władz krajowych.
(18)
Państwa powinny bezzwłocznie notyfikować inne Państwa o wszystkich klęskach żywiołowych oraz o innych zagrożeniach mogących powodować nagłe szkodliwe oddziaływanie na środowisko w tych Państwach. Społeczność międzynarodowa podejmie wszelkie kroki w zakresie pomocy Państwom poszkodowanym.
(19)
Państwa powinny zapewnić wyprzedzające i punktualne notyfikowanie oraz odpowiednią informację innym Państwom, potencjalnie zagrożonych działaniami, które mogą mieć szkodliwe oddziaływanie transgraniczne a także będą prowadzić w dobrej wierze konsultacje z tymi krajami.
(20)
Kobiety odgrywają witalną rolę w zarządzaniu środowiskiem i w rozwoju. Ich pełne uczestnictwo jest niezbędnym dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju.
(21)
Kreatywność, idealizm i odwaga młodzieży świata powinny być mobilizowane do wykuwania partnerstwa globalnego dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju i zapewnienia wszystkim lepszej przyszłości.
(22)
Ludność tubylcza i jej wspólnoty oraz inne społeczności lokalne odgrywają witalną rolę w zarządzaniu środowiskiem i w rozwoju z uwagi na ich wiedzę i tradycje. Państwa powinny odkrywać i wspierać ich tożsamość, kulturę i interesy oraz umożliwić im udział w osiąganiu zrównoważonego rozwoju.
(23)
Środowisko i zasoby naturalne ludności, znajdującej się w opresji, okupacji lub niewoli powinny być chronione.
(24)
Działania wojenne są w sposób nierozłączny destrukcyjne dla rozwoju zrównoważonego. Państwa, w związku z tym powinny respektować prawo międzynarodowe, zapewniając ochronę środowiska w czasie konfliktów zbrojnych oraz współdziałać przy dalszym rozwoju tego prawa.
(25)
Pokój, rozwój i ochrona środowiska są wzajemnie powiązane i niepodzielne.
(26)
Państwa będą rozwiązywać wszystkie dysputy ekologiczne w sposób pokojowy i przy zastosowaniu odpowiednich środków w nawiązaniu do Karty Narodów Zjednoczonych.
(27)
Państwa i społeczeństwa będą współpracować w dobrej wierze i w duchu partnerstwa w wypełnianiu zasad zawartych w Deklaracji oraz w dalszym rozwoju prawa międzynarodowego w dziedzinie zrównoważonego rozwoju.
Materiał ze strony Ministerstwa Środowiska z tekstu “Strategia Zrównoważonego Rozwoju Polski do 2025 roku” (dokument uchylony w październiku 2008 uchwałą RM).