regulacja prawna opieki nad bezdomnymi zwierzetami

Chełm, dnia 9 czerwca 2017 roku    

Pani Beata Szydło Premier Rządu Rzeczpospolitej Polskiej    

Petycja o: wprowadzenie nowych regulacji prawnych
dotyczących opieki nad zwierzętami w Polsce,
ze szczególnym uwzględnieniem zwierząt bezdomnych.  

My, organizatorzy Międzynarodowej Konferencji
na temat :Nowego modelu opieki nad zwierzętami w Polsce i w Europie”,
zgłaszamy do władz RP konieczność wprowadzenia zmian
w obecnym systemie opieki nad bezdomnymi zwierzętami.
Konieczność ta wynika z alarmującego poziomu bezdomności zwierząt,
wzrostu kosztów utrzymania zwierząt ponoszonych
przez gminy oraz niehumanitarnego systemu nakazującego
umieszczanie ich w schroniskach. Na podstawie wieloletnich doświadczeń, w trosce o dobro zwierząt, za które jesteśmy odpowiedzialni
oraz dobro całego społeczeństwa, postulujemy następujące zmiany:  

1. Powołanie na poziomie centralnym i wojewódzkim Departamentu
do spraw Wygaszania Bezdomności Zwierząt działającym
przy Ministerstwie Ochrony Środowiska.  

2. Wykreślenie wszelkich zapisów dotyczących bezdomnych
zwierząt z ustawy z dnia 13 września 1996 r. o zachowaniu czystości
i porządku w gminach  ( Dz. U. z 2016 r. poz. 250).  

3 Finansowanie programu sterylizacji i kastracji zwierząt
domowych przez państwo.

4. Określenie warunków prowadzenia przez gminy miejsc
czasowego przetrzymywania zwierząt.  

5. Zniesienie warunku lokalizacji schroniska dla zwierząt
w odległości 150 metrów od zabudowań ludzkich.  

6. Stworzenie możliwości sprawowania opieki nad zwierzętami
przez podmioty inne niż schroniska, w tym domy opieki tymczasowej
oraz określenie mechanizmów prowadzenia nadzoru nad tymi podmiotami.  

7. Uchylenie preferencji podatkowych dla hodowców zwierząt domowych
bez względu na rasy zwierząt.    

8. Wykreślenie koni z listy zwierząt rzeźnych oraz nadanie
im statusu zwierząt towarzyszących człowiekowi  

9.Dokonanie zmiany w zapisie Art. 1.1 ustawy o ochronie zwierząt
z dnia 21 sierpnia 1997 roku (Dz. U. z 2013 r. poz. 856,ze zm.),
w miejsce obecnego : ,,zwierzę jako istota żyjąca,
zdolna do odczuwania cierpienia” proponuje się:  
,,Zwierzę jest istotą czującą, inteligentną, której człowiek
winien jest poszanowanie, ochronę i opiekę”.  

Uzasadnienie:    

Ad. 1 W świetle Raportów Najwyższej Izby Kontroli oraz  Raportu
o Problemie Bezdomnych Zwierząt opracowanego przez Fundację Argos wynika,
że zjawisko bezdomności zwierząt na przestrzeni ostatnich lat rozwija się.
Jest to sytuacja wymagająca od władz Rzeczpospolitej Polskiej zdecydowanych
działań opartych na dogłębnej analizie zjawiska. Zasadnym byłoby stworzenie
w Ministerstwie Ochrony Środowiska Departamentu
do Spraw Wygaszania Bezdomności, który opracowałby założenia
i koordynowałby pracę w tym kierunku na poziomie wojewódzkim.  

Ad.2 Zwierzęta bezdomne podobnie jak zwierzęta wolno żyjące
są dobrem narodowym i jako takim państwo powinno zapewnić poszanowanie
oraz godną opiekę . Dlatego regulacje prawne stosowane wobec
tych zwierząt powinny opierać się na prawie cywilnym (k. c.),
które mówi o mieniu a nie na prawie administracyjnym,
które stanowi o czystości, porządku -ustawa o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach ( Dz. U. z 2016 r. poz. 250 ).
Przepisy prawne ustawy czystościowej traktujące zwierzęta
na równi z odpadami komunalnymi  w obecnych czasach są bezzasadne.
Archaizm prawny utrwala niehumanitarne wzorce działań wobec zwierząt.
Sankcjonuje odizolowywanie ich od społeczeństwa w schroniskach.
W świadomości społecznej wzmacnia pejoratywne nastawienie
do zwierząt bezdomnych jako gorszych, bezużytecznych, stanowiących zagrożenie
dla człowieka. Zadaniem społeczeństwa jest szczególna ochrona
tych zwierząt a nie obrona prze nimi. Stąd należy wykreślić zapisy
o bezdomnych zwierzętach z ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach. Prawna opieka nad bezdomnymi zwierzętami
powinna być oparta na przepisach kodeksu cywilnego o rzeczach znalezionych
(art. 184 §2 k. c.). Zwierzęta jako istoty czujące i myślące
w świetle proponowanego prawa są szczególnymi rzeczami znalezionymi,
które powinny uzyskać status prawny.

Ad.3 Rozwój bezdomności zwierząt, który został odnotowany
przez Najwyższą Izbę Kontroli jest faktem, którego konsekwencje
ponosi całe społeczeństwo. Jest to problem którego ofiarami
są zarówno zwierzęta jak i ludzie. Świadomość społeczna
w zakresie zapobiegania rozmnażania zwierząt nie jest wyrównana.
W skali kraju są rejony, gdzie sterylizacja i kastracja nie jest
stosowana przez właścicieli , są to na ogół małe wsie
i miasteczka . Zjawisko to dotyczy również dużych miast,
szczególnie opiekunów zwierząt wywodzących się ze środowisk
ubogich,często  przebywających na zasiłku dla bezrobotnych.
W skali całego kraju zwierzęta rozmnażają się w sposób niekontrolowany.
Koleją rzeczy trafiają do schronisk, w których przebywają
całymi latami czekając na adopcję. Z danych podanych przez Fundację Argos
wynika ,że w 2015 roku gminy odnotowały 90   tys.  bezdomnych psów,
wydając 177 mln. złotych na ich utrzymanie. Obciąża to znacznie budżety gmin,
które poza bezdomnymi psami zajmują się się również innymi gatunkami zwierząt
( w tym kotami). Doświadczenia gmin ,które wprowadziły darmową sterylizację
i kastrację zwierząt wskazują, że zjawisko bezdomności można
zredukować w przeciągu 4 lat z 260 sztuk  do 80 bezdomnych
psów rocznie (przykład gminy Myszków), co daje trzykrotny
spadek ilości bezdomnych zwierząt przy rocznym spadku
kosztów o 40 tys. zł.   Zważywszy na powyższe dane
zasadnym byłoby wsparcie finansowe udzielone przez państwo
programowi sterylizacji i kastracji zwierząt przeprowadzanemu
w gminach na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

Ad.4 Gminy miejsko – wiejskie oraz gminy wiejskie coraz częściej
korzystają z takiej formy opieki nad bezdomnymi zwierzętami
jak miejsca czasowego przetrzymywania zwierząt. Istnieje konieczność
stworzenia standardów jakimi powinny charakteryzować takie miejsca.
Zwracamy uwagę, na lokalizację tymczasowego przetrzymywania zwierząt
w oczyszczalniach ścieków i na wysypiskach, co kojarzy się pejoratywnie zwłaszcza
w kontekście braku informacji ze strony tychże gmin na temat ewidencji zwierząt.
Zachodzi obawa , że gminy te nie sprawują rzetelnie opieki
nad zwierzętami. W celu wyeliminowania takich zjawisk należy
opracować szczegółowe warunki odnoszące się do tych miejsc
w tym określić formy prowadzenie nadzoru nad nimi.

Ad. 5 Obecne warunki ,które należy spełnić prowadząc schronisko
są często warunkami buforowymi, które uniemożliwiają powstawanie
legalnych schronisk. W ten sposób powstają schroniska nielegalne,
nad którymi nie ma nadzoru. Gminy z braku innych możliwości podpisują umowy
z podmiotami prowadzącymi działalność nielegalną.
Do takich zapisów prawnych hamujących rozwój legalnych schronisk
należy zapis  o lokalizacji schroniska dla zwierząt w odległości 150 metrów
od siedzib ludzkich (Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 czerwca 2004 r.
w sprawie szczegółowych wymagań weterynaryjnych dla prowadzenie
schronisk dla zwierząt; Dz. U. Nr 158, poz. 1657). W uzasadnieniu
zniesienia tego zapisu nadmieniamy ,że nie jest on przestrzegany
przez 40 % nadzorowanych schronisk, w tym przez schroniska miejskie
w największych  miastach : Warszawa, Łódź, Kraków, Gdańsk, Poznań,
Bydgoszcz. Nie powoduje to żadnego zagrożenia dla mieszkańców tych miast.
Stąd wniosek, że utrzymywanie tego zapisu jest bezzasadne.  

Ad.6 W obliczu niewspółmiernej do potrzeb ilości schronisk
zasadnym jest dopuszczenie możliwości sprawowania opieki
nad bezdomnymi zwierzętami przez podmioty inne niż schroniska,
w tym przez domy tymczasowej opieki nad zwierzętami.
Z uwagi na istniejące zagrożenie prowadzenia opieki
w sposób nierzetelny należy stworzyć mechanizmy nadzoru
i kontroli nad takimi podmiotami.  

Ad.7 Alarmujący poziom bezdomności zwierząt wymaga podjęcia
przez państwo radykalnych działań na wielu płaszczyznach,
w tym : Uznania rozmnażania zwierząt domowych na handel
za regulowaną działalność gospodarczą i zamiast preferencji
podatkowych dla działów specjalnych produkcji rolnej,
obłożyć taką wytwórczość akcyzą. Dzięki temu obywatele
nie będzie nabywać drogą kupna kosztownych zwierząt rasowych
i skierują swą uwagę na zwierzęta przebywające w schroniskach w celu ich adopcji.    

Ad.8 Społeczeństwo polskie domaga się od władz państwa
radykalnych działań w kierunku ustanowienia koni zwierzętami
towarzyszącymi człowiekowi. Niedawna petycja w tej sprawie,
której autorką jest Beata Szwenk podpisana przez około 30 tys.
obywateli świadczy, że obywatele kraju nie chcą dłużej akceptować
cierpienia zwierząt wywożonych do rzeźni. Argumenty
o dochodowości handlu zwierzętami przeznaczonymi na rzeź
nie są do zaakceptowania. Społeczeństwo polskie nie chce
wzbogacać się na krzywdzie zwierząt. Mądrość i bogactwo
społeczeństwa buduje się na odpowiedzialności za różne dziedziny
życia społecznego i ekonomicznego kraju. Nie można narzucać
nam działań niezgodnych  z naszymi przekonaniami i wbrew naszej woli.
Konie w obecnych czasach są używane jako zwierzęta do prowadzenia terapii.
Hipoterapia ma olbrzymie znaczenie dla osób niepełnosprawnych
i ich rodzin. Dzięki niej dzieci i osoby starsze wymagające
specjalnych metod leczenia wracają do zdrowia. Zważywszy
na powyższe uważamy za zasadne nadanie koniom statusu
zwierząt towarzyszących człowiekowi.  

Ad. 9 Artykuł 1.1 ustawy o ochronie zwierząt z dnia 21 sierpnia 1997 roku
odbiega od obecnego stanu świadomości społecznej na temat zwierząt.
Zapis, który powstał 20 lat temu był w tamtych czasach
odzwierciedleniem poglądów akceptowanych społecznie.
W świetle rozwoju wiedzy i doświadczeń dotyczących relacji pomiędzy
człowiekiem a  zwierzęciem brzmienie Art.1.1. u. o o. z. jest archaiczne.
Nie musimy udowadniać, że zwierzę jest istotą żyjącą . Ani też cierpienie 
nie może być wyznacznikiem bycia istotą. Pozostawienie tego artykuły
w obecnym brzmieniu to pozostawienie społeczeństwa polskiego
w chaosie mentalnym, który wynika z dysharmonii pomiędzy
obecnym stanem świadomości społecznej dotyczącej zwierząt a prawem,
które odwołuje się do mentalności sprzed 20 lat. Wyrażamy zaniepokojenie
obecnym stanem opieki nad zwierzętami bezdomnymi, oczekujemy
przyjęcia naszych postulatów oraz świadomej polityki państwa zmierzającej
do wygaszania bezdomności zwierząt poprzez między innymi:
- edukację społeczną, w tym  edukację osób dorosłych;
- równoważne traktowanie pod względem standardów piękna
i wartości zwierząt rasowych i nierasowych;
- prowadzenie kampanii społecznych promujących styl życia,
któremu towarzyszą zwierzęta nierasowe. Jesteśmy przekonani,
że wspólne działania władz państwa, jednostek samorządu terytorialnego,
organizacji do spraw zwierząt i obywateli naszego kraju doprowadzą
do wygaszenia bezdomności zwierząt.    

Z poważaniem  

Stowarzyszenie Chełmska Straż Ochrony Zwierząt