Poparcie projektu ustawy o przeciwdziałaniu wtórnej wiktymizacji ofiar przemocy

Zbieramy podpisy pod obywatelską inicjatywą ustawodawczą w zakresie ochrony ofiar przemocy przed wtórną wktymizacją w oparciu o Rezulucję Parlamentu Europejskiego z 6.10.2021 r. oraz Konwencji Stambulskiej.

PROJEKT USTAWY

USTAWA z dnia … o wprowadzeniu pojęć dewiktymizacji, przemocy poseparacyjnej oraz opresyjnej kontroli oraz o wzmocnieniu ochrony kobiet i dzieci przed przemocą, dyskryminacją i wiktymizacją, w związku z realizacją postanowień Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (Konwencji Stambulskiej) oraz Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 6 października 2021 r.

Art. 1. Cel ustawy

1. Ustawa ma na celu zapewnienie ochrony kobiet i dzieci przed przemocą, dyskryminacją i wiktymizacją poprzez wprowadzenie do polskiego systemu prawnego pojęć "dewiktymizacji", "przemocy poseparacyjnej" oraz "opresyjnej kontroli" (ang. coercive control), a także zakazanie stosowania nienaukowej koncepcji tzw. alienacji rodzicielskiej.

2. Ustawa realizuje postanowienia Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, podpisanej w Stambule dnia 11 maja 2011 r. (zwanej dalej "Konwencją Stambulską") oraz Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 6 października 2021 r., w której wzywa się państwa członkowskie do podjęcia działań w zakresie przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i dzieci oraz ich dyskryminacji.

Art. 2. Definicje

1. Dewiktymizacja oznacza działania mające na celu wspieranie ofiar przemocy oraz minimalizację ryzyka ich ponownego wiktymizowania i dyskryminacji poprzez działania psychologiczne, społeczne i prawne.

2. Przemoc poseparacyjna to wszelkie formy przemocy, w tym fizycznej, psychicznej, ekonomicznej i emocjonalnej, stosowane przez jednego z byłych partnerów wobec drugiego lub wobec wspólnych dzieci po zakończeniu związku, których celem jest kontrolowanie, manipulowanie, zastraszenie lub izolowanie ofiary.

3. Opresyjna kontrola (ang. coercive control) to długotrwałe działania przemocowe mające na celu ograniczenie wolności osobistej, kontrolowanie codziennych działań, izolowanie, zastraszanie lub poniżanie ofiary, co zagraża jej zdrowiu psychicznemu, fizycznemu i emocjonalnemu oraz narusza jej prawa osobiste.

4. Zakaz stosowania koncepcji tzw. alienacji rodzicielskiej obejmuje zakaz stosowania nienaukowych koncepcji, które sugerują, że wyrażane przez dzieci obawy lub niechęć wobec jednego z rodziców wynikają z działań drugiego rodzica, chyba że są poparte dowodami naukowymi i zgodne z najlepszym interesem dziecka.

Art. 3. Obowiązki organów państwa

1. Organy administracji publicznej, organy ścigania, sądy oraz instytucje ochrony zdrowia i pomocy społecznej są zobowiązane do podejmowania działań zapewniających ochronę ofiar przemocy i minimalizujących ryzyko dyskryminacji oraz ponownej wiktymizacji.

2. Organy te są zobowiązane do: a) szybkiej reakcji na zgłoszenia przemocy, w tym przemocy poseparacyjnej oraz opresyjnej kontroli, b) prowadzenia postępowań z uwzględnieniem ochrony integralności psychicznej, emocjonalnej i fizycznej ofiar oraz ich dzieci, c) zapewnienia dostępu do specjalistycznej pomocy psychologicznej, prawnej oraz schronienia, d) respektowania zakazu stosowania koncepcji tzw. alienacji rodzicielskiej w postępowaniach sądowych i administracyjnych.

Art. 4. Szkolenie przedstawicieli organów państwowych

1. Sędziowie, prokuratorzy oraz pracownicy systemu opieki społecznej są zobowiązani do odbycia obowiązkowych szkoleń z zakresu: a) przeciwdziałania przemocy wobec kobiet i dzieci, w tym przemocy poseparacyjnej oraz opresyjnej kontroli, b) dewiktymizacji i ochrony przed dyskryminacją, c) zasad respektowania zakazu stosowania koncepcji tzw. alienacji rodzicielskiej.

2. Szkolenia będą prowadzone co najmniej raz na dwa lata i będą obejmować zarówno aspekty prawne, jak i psychologiczne dotyczące rozpoznawania przemocy oraz wdrażania ochrony ofiar.

3. Programy szkoleniowe opracowują ministrowie właściwi do spraw sprawiedliwości i polityki społecznej w porozumieniu z organizacjami zajmującymi się przeciwdziałaniem przemocy.

Art. 5. Procedury przeciwdziałania przemocy poseparacyjnej i opresyjnej kontroli

1. Organy ścigania oraz sądy są zobowiązane do podejmowania odpowiednich środków ochronnych wobec osób doświadczających przemocy poseparacyjnej oraz opresyjnej kontroli.

2. Środki ochronne obejmują w szczególności: a) zakaz kontaktu sprawcy z ofiarą, b) zakaz zbliżania się do miejsca zamieszkania ofiary lub miejsca jej pracy, c) nakaz opuszczenia przez sprawcę wspólnie zajmowanego mieszkania, d) zapewnienie ochrony prawnej i psychologicznej dla dzieci ofiar przemocy, zgodnie z ich najlepszym interesem.

Art. 6. Edukacja i profilaktyka społeczna

1. W szkołach oraz placówkach edukacyjnych wprowadza się obowiązkowe programy edukacyjne dotyczące przeciwdziałania przemocy, dewiktymizacji oraz opresyjnej kontroli, które mają na celu kształtowanie świadomości społecznej oraz rozwijanie umiejętności reagowania na przemoc i dyskryminację.

2. Minister właściwy do spraw edukacji opracuje szczegółowe programy nauczania, mające na celu zapobieganie przemocy oraz przeciwdziałanie stereotypom, które mogą przyczyniać się do dyskryminacji kobiet i dzieci.

Art. 7. Wsparcie finansowe i organizacyjne

1. Rząd przeznacza dodatkowe środki finansowe na działania związane z dewiktymizacją oraz przeciwdziałaniem przemocy wobec kobiet i dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem ofiar przemocy poseparacyjnej oraz opresyjnej kontroli.

2. Środki te będą przydzielane organizacjom pozarządowym i instytucjom realizującym działania na rzecz ochrony ofiar przemocy oraz dewiktymizacji zgodnie z wytycznymi ministra właściwego do spraw rodziny i polityki społecznej.

Art. 8. Monitoring i sprawozdawczość

1. Minister właściwy do spraw rodziny i polityki społecznej będzie corocznie przedstawiał raport dotyczący skuteczności działań mających na celu dewiktymizację oraz ochronę przed przemocą poseparacyjną i opresyjną kontrolą.

2. Raport będzie publikowany na stronach internetowych odpowiednich urzędów, w celu umożliwienia monitorowania postępów w realizacji postanowień Konwencji Stambulskiej i Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 6 października 2021 r.

Art. 9. Przepisy końcowe

1. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

2. Ministrowie właściwi do spraw rodziny, spraw wewnętrznych, sprawiedliwości, zdrowia i edukacji wydadzą odpowiednie rozporządzenia wykonawcze do niniejszej ustawy w terminie 3 miesięcy od jej wejścia w życie.

---

Uzasadnienie projektu ustawy:

Celem ustawy jest zapewnienie skutecznej ochrony kobiet i dzieci przed przemocą i dyskryminacją, zgodnie z postanowieniami Konwencji Stambulskiej oraz Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 6 października 2021 r. Przemoc poseparacyjna i opresyjna kontrola mają istotny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne ofiar oraz naruszają ich prawo do bezpieczeństwa i godności. Ustawa wprowadza dodatkowo zakaz stosowania koncepcji tzw. alienacji rodzicielskiej, co jest zgodne z zaleceniami naukowymi i prawnymi dotyczącymi ochrony praw dziecka.

Organizacje ochrony praw ofiar przemocy    Skontaktuj się z autorem petycji