Petycja ws. mieszkań zakładowych oddanych za darmo spółdzielniom

Sygn. akt III CZP 63/11
POSTANOWIENIE
Dnia 17 listopada 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Bogumiła Ustjanicz
SSA Marek Machnij
w sprawie z wniosku Józefa S. I innych, przy uczestnictwie Spółdzielni
Mieszkaniowej w B. i Gminy Miasta B.
o ustanowienie odrębnej własności lokali,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 listopada 2011 r.,
na skutek zagadnienia prawnego przedstawionego
przez Sąd Okręgowy w T.
postanowieniem z dnia 28 czerwca 2011 r.,
"Czy po wejściu w życie art. 49
1
ustawy z dnia 15 grudnia
2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (dodanego ustawą z dnia
14 czerwca 2007 r., Dz.U. Nr 125, poz. 873) członek spółdzielni -
w razie bezczynności spółdzielni - może żądać w postępowaniu
nieprocesowym na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 powołanej na wstępie
ustawy ustanowienia na jego rzecz odrębnej własności lokalu, czy też
jedyną drogą do realizacji tego uprawnienia jest powództwo
wytoczone w oparciu o art. 49
1
w związku z art. 49 ust. 1 tejże
ustawy?"
odmawia podjęcia uchwały.
Uzasadnienie2
Sąd Rejonowy w B. postanowieniem z dnia 29 grudnia 2010 r. ustanowił na
rzecz wnioskodawców odrębną własność garaży usytuowanych na działce
położonej w B. o nr geodezyjnym 7546/48, znajdującej się w użytkowaniu
wieczystym Spółdzielni Mieszkaniowej w B. Jako podstawę dla tego rozstrzygnięcia
powołał art. 49 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych
(tj. Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1116 ze zm. - dalej ustawa o spółdzielniach
mieszkaniowych). Sąd Okręgowy w T. przy rozpoznawaniu apelacji Spółdzielni
Mieszkaniowej w B. powziął wątpliwość w jakim trybie - po wejściu w życie ustawy z
dnia 14 czerwca 2007 r. zmieniającej ustawę o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.
U. Nr 125, poz. 873), na mocy której dodano do ustawy o spółdzielniach
mieszkaniowych art. 49
1
- podlega rozpoznaniu żądanie członka spółdzielni o
ustanowienie na jego rzecz odrębnej własności lokalu. Zagadnienie to przedstawił
do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w T. dotyczy relacji
pomiędzy art. 49 i art. 49
1
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Pierwszy z
tych przepisów przewidywał dla dochodzenia żądania ustanowienia odrębnej
własności lokalu spółdzielczego tryb nieprocesowy. Art. 49
1
zawiera natomiast
odesłanie do trybu procesowego. Wymaga bowiem odnotowania, że art. 49 ustawy
o spółdzielniach mieszkaniowych został uchylony przez ustawę z dnia 19 grudnia
2002 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych
ustaw (Dz. U. Nr 240, poz. 2058). Sąd Okręgowy odwołał się jednak do
prezentowanego w judykaturze i doktrynie stanowiska, w myśl którego odzyskał on
moc, ze skutkiem ex tunc, na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20
kwietnia 2005 r., K 42/02. Gdyby nawet podzielić to stanowisko i przyjąć, że art. 49
ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych ponownie stał się przepisem
obowiązującym, to ta ocena nie jest wystarczająca dla przyjęcia, że obecnie jego
relacja do art. 49
1
tej ustawy, wprowadzonego w 2007 r., stanowi istotne
zagadnienie prawne w rozumieniu art. 390 § 1 k.p.c. Powinnością sądu
przedstawiającego zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu
jest bowiem nie tylko stwierdzenie, że zagadnienie to jest wątpliwe, ale
przedstawienie także odpowiedniego wywodu prawnego zawierającego 3
argumentację wskazującą na różne możliwości rozwiązania tego zagadnienia, przy
uwzględnieniu utrwalonych zasad wykładni przepisów, które w rozpoznawanej
sprawie znajdują zastosowanie. Uzasadnienie przedstawione przez Sąd Okręgowy
w T. tego wymogu nie spełnia. W szczególności nie przeprowadzono w nim analizy
skutków wprowadzenia nowej regulacji ustawowej. Powołano w nim równocześnie
dwa orzeczenia Sądu Najwyższego, w których zagadnienie przedstawione przez
Sąd Okręgowy było już przedmiotem oceny, a stanowisko przyjęte przez Sąd
Najwyższy było w tym zakresie zgodne (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 maja
2009 r., I CSK 378/08, OSNC 2009, nr 12, poz. 172 i z dnia 10 grudnia 2009 r., III
CSK 110/09, OSNC 2010, nr 5, poz. 82). W ich uzasadnieniu Sąd Najwyższy
przyjął, że wprowadzony do ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych art. 49
1
uchylił art. 49 tej ustawy i po wejściu w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r.,
mocą której dodano tenże art. 49
1
, żądanie ustanowienia odrębnej własności lokalu
jest możliwe do dochodzenia wyłącznie w procesie. Brak jest podstaw by
kwestionować zasadność tego stanowiska, za którym Sąd Najwyższy opowiedział
się również w kolejnym wyroku z dnia 13 stycznia 2011 r., III CSK 94/10, tym
bardziej, że Sąd Okręgowy przeciwstawił mu jedynie stanowisko Sądu Okręgowego
w T., wyrażone w uzasadnieniu wyroku z dnia 17 kwietnia 2008 r. (I Ca 35/08).
Przytoczeniu tego stanowiska nie towarzyszyło uzasadnienie szersze niż
stwierdzenie, że według oceny tego sądu zastosowanie art. 49
1
ustawy o
spółdzielniach mieszkaniowych jest uzależnione od uprzedniego zrealizowania
okoliczności opisanych w art. 41 i art. 42 tej ustawy. Nie sposób uznać, że stanowi
to argument podważający stanowisko prezentowane później jednolicie przez Sąd
Najwyższy.
Uwzględniając powyższe należało przyjąć, że zagadnienie prawne
przedstawione do rozstrzygnięcia przez Sąd Okręgowy w T. nie miało aktualnie
charakteru istotnego zagadnienia prawnego w rozumieniu art. 390 § 1 k.p.c., co
uzasadniało odmowę podjęcia uchwały w tym przedmiocie