#317: TEMIDA - Serial pt "Organy wymiaru sprawiedliwości w obronie przworządności naszego Państwa."

Nasze postępowanie sądowe, to w którym Stowarzyszenie reprezentuje 31 osób, zostało zawieszone poraz pierwszy w dniu 13 maja 2010r. Sędzia Sądu Okręgowego w Gliwicach Ewa Dawczak-Schaefer w postanowieniu napisała, że zawiesza go na mocy art. 177 § 1 pkt. 1 KPC.

W uzasadnieniu podała,  że wykładnia przepisu art. 48, ust 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych budzi zastrzeżenia zarówno jej jak i innych składów orzekających w jej wydziale. W związku z powyższym 29 marca 2010r z innej sprawy prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Gliwicach (była to sprawa prowadzona przez Sędziego Wojciecha Hajduka) skierowane zostało do Trybunału Konstytucyjnego pytanie prawne  o zgodność z Konstytucją art. 48 ust 1 usm. Ponadto z podobnym zapytaniem wystąpili Sędziowie  Sadu Apelacyjnego w Katowicach.

Poza tym Pani Sędzia przywołała dwa wyroki Sądu Najwyższego (z dn. 16.04.2004 sygn. I CK 291/03 oraz z dn. 24.06.2004 sygn. III CK 536/02),  z których wynikało, że sąd nie może odmówić zastosowania obowiązującego przepisu ustawy, uznając go za niezgodny z Konstytucją. Jeżeli sad ma wątpliwości co do niezgodności przepisu ustawy z Konstytucją lub ma wątpliwości w tym względzie, to - na podstawie art. 193 Konstytucji i art. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym ma obowiązek zwrócić się do TK z odpowiednim pytaniem prawnym. Dopiero stwierdzenie przez Trybunał niezgodności przepisu ustawy z Konstytucją otwiera możliwość niezastosowania przez sąd tego przepisu.
Zgodnie z art. 177 § 1 pkt. 1 KPC sąd może zawiesić postępowanie z urzędu jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego – cytuje przepis Pani Sędzia.
Zdaniem Sądu- pisze – przedstawienie przez sąd pytania prawnego na podstawie art. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997r o Trybunale Konstytucyjnym, także w innej sprawie, a dotyczącego zgodności z Konstytucją przepisu, który ma być zastosowany w rozpoznawanej sprawie, może stanowić podstawę zawieszenia z uwagi na prejudycjalność ( przesądzające znaczenie) orzeczenia TK. Na uzasadnienie tej tezy Pani Sędzia przywołuje, nieco już nieaktualny bo odnoszący się do stanu prawnego z 1994 r, wyrok Sadu Najwyższego z dn. 28.09.1994 r. sygn. I  PRN 61/94 oraz postanowienie SN z dn. 12.06. 2003 (LEX nr 471878)
Z powyższych względów należało postanowić jak na wstępie- orzekła Wiceprezes Sadu Okręgowego w Gliwicach Ewa Dawczak-Schaefer.

Liczymy przewrotne interpretacje tego postanowienia:

1.    Art. 177 § 1 pkt. 1 KPC, w oparciu o który Pani Sędzia zawiesiła postępowanie  pozwala sądowi na postawienie postępowania w stan spoczynku jeśli cyt „rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego” Postępowanie cywilne to postępowanie należące do właściwości sądów powszechnych (rejonowych, okręgowych, apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego) a także sądów szczególnych ( administracyjnych i wojskowych). Tak stanowi art. 2 KPC. Trybunał Konstytucyjny nie jest więc organem władzy sądowniczej powołanym do rozstrzygania spraw cywilnych, dlatego postępowanie przed Trybunałem nie jest postępowaniem cywilnym. Z uwagi na tą okoliczność art. 177 § 1 pkt. 1 KPC nie daje sądowi prawa zawieszenia postępowania z urzędu w związku z pytaniem prawnym skierowanym do TK.

Tak więc – „pudło” Pani Sędzio. Ten przepis nie upoważniał Pani do zawieszenia postępowania z powodu zapytania prawnego skierowanego do TK  bez względu na to czy to pytanie wyszło z naszej czy z innej podobnej sprawy. cdn

#331: TEMIDA - Re: Serial pt "Organy wymiaru sprawiedliwości w obronie przworządności naszego Państwa."

2.    Z obydwu przywołanych w uzasadnieniu wyroków Sądu Najwyższego (z dn. 16.04.2004 sygn. I CK 291/03 oraz z dn. 24.06.2004 sygn. III CK 536/02) wynika, że :

•    sąd nie może odmówić zastosowania obowiązującego przepisu ustawy, uznając go za niezgodny z Konstytucją
•    jeżeli sad ma wątpliwości co do niezgodności przepisu ustawy z Konstytucją lub ma wątpliwości w tym względzie, ma obowiązek zwrócić się do TK z odpowiednim pytaniem prawnym
• dopiero stwierdzenie przez Trybunał niezgodności przepisu ustawy z Konstytucją otwiera możliwość niezastosowania przez sąd tego przepisu.

Uważna lektura  powyższych cytatów prowadzi do wniosku, iż obydwa wyroki potwierdzają prawo, a nawet wręcz obowiązek, skierowania przez sąd pytania prawnego do TK w przypadku wątpliwości do czystości przepisu, oraz potwierdzają podnoszony przez nas argument, że sąd nie ma prawa odmówić zastosowania przepisu, który budzi jego wątpliwości, bo ten przepis jest po prostu przepisem obowiązującym - w myśl reguły złe prawo ale prawo.

Obydwa wyroki w żaden jednak sposób nie odnoszą się do uprawnienia sądu dotyczącego zawieszenia postępowania  z powodu jego  wątpliwości do konstytucyjności przepisu, który ma być zastosowany. Z tego względu nie mogą służyć jako dowód uzasadniający decyzję zawieszenia postępowania.

Tak więc – drugie „pudło” Pani Sędzio. Przywołane  wyroki Sadu Najwyższego nie upoważniały Pani do zawieszenia postępowania z powodu zapytania prawnego skierowanego do TK  bez względu na to czy to pytanie wyszło z naszej czy też z innej podobnej sprawy.

3.    Wyrok Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sadu Najwyższego z dn. 28.09.1994 r. sygn. I  PRN 61/94  stwierdza: „ Na podstawie art. 177 § 1pkt 1 k.p.c. sąd może zawiesić postępowanie w sprawie cywilnej także w przypadku przedstawienia Trybunałowi Konstytucyjnemu przez sąd w innej sprawie pytania prawnego dotyczącego zgodności z Konstytucją ustawy, która ma być zastosowana.”

W dacie 28 września 1994r sądy miały możliwość zawieszenia postępowania z powodu zapytania prawnego skierowanego do TK , pod warunkiem, że  to pytanie wyszło ze sprawy rozstrzyganej a nie z innej podobnej sprawy. Do zawieszenia postępowania upoważniał sędziego art. 11 ust. 2 ustawy z dn. 29 kwietnia 1985r o Trybunale Konstytucyjnym (DZ.U. nr 22, poz.  98), który stanowił : „Postępowanie określone w ustępie 1, w związku z którym wniesione zostało pytanie prawne, ulega zawieszeniu z dniem wystąpienia z takim pytaniem, do czasu rozstrzygnięcia sprawy zgodności ujętego w pytaniu aktu ustawodawczego z Konstytucją lub innego aktu normatywnego z Konstytucją lub aktem ustawodawczym”.
Powyższa ustawa nie dawała jednak możliwości zawieszenia postępowania jeśli pytanie prawne wyszło z innej sprawy. Ponieważ jednak prawo dawało  możliwość zawieszenia postępowania w związku z pytaniem prawnym skierowanym do TK z rozpoznawanej sprawy Sąd Najwyższy uznał za dopuszczalne zawieszenie postępowania  w podobnej sprawie w oparciu o art. 177 § 1pkt 1 k.p.c.

Ustawa z dn. 29 kwietnia 1985r o Trybunale Konstytucyjnym została jednak uchylona w dn 17 października 1997r a wraz z nią uchylone zastało prawo do zawieszenia przez sąd postępowania z powodu zapytania prawnego do TK. W tym samym dniu wszedł  jednocześnie do obrotu prawnego art. 401¹ KPC który stanowi, że:  „Można żądać wznowienia postępowania również w wypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie”.

Zawieszenie postępowania w związku z pytaniem prawnym skierowanym do TK było  instytucją prawną, która miała chronić stronę procesową przed wyrokiem wydanym w oparciu o zły przepis. Aktualnie funkcję tą pełni  art 401 z indeksem 1 KPC. Z uwagi na powyższą okolicznoś zawieszenie postępowania z powodu zapytania skierowanego do TK,  jest czynnością prawnie nieuzasadnioną.

Tak więc – trzecie „pudło” Pani Sędzio. Przywołany  wyrok Sadu Najwyższego , który odnosi się do nieaktualnego już stanu prawnego, również nie upoważniał Pani do zawieszenia postępowania z powodu zapytania prawnego skierowanego do TK  w innej sprawie.

Postanowienie zostało przez nas zaskarżone. cdn