Petycja w sprawie polskich czasopism naukowych

Warszawa, 12.12.2019 r.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
dr Jarosław Gowin
ul. Hoża 20, 00-528 Warszawa

Szanowny Panie Ministrze,

wydawcy polskich czasopism naukowych, posiadający niejednokrotnie doświadczenie sięgające swoimi korzeniami czasów odzyskania przez Polskę niepodległości, których wydawnictwa 1) są indeksowane w międzynarodowych bazach (np. Scopus, Web of Science), 2) często posiadają ustalony wskaźnik cytowań (IF), 3) spełniają kryteria udostępniania artykułów w otwartym dostępie oraz 4) wypełniają założenia wdrażanego w Polsce programu „PLAN S”, zwracają się z prośbą i apelem o przywrócenie dofinansowania działalności upowszechniającej naukę w zakresie wydawania czasopism lub wypracowanie w trybie pilnym innej formy wsparcia finansowego tej ważnej naukowej aktywności. Dofinansowanie czasopism polskich jest warunkiem koniecznym dla dalszego ich istnienia, podnoszenia poziomu i uzyskania coraz wyższych standardów. Płynność finansowania czasopism wpływa ponadto na ich szerszą dystrybucję w skali międzynarodowej i zwiększenie tym samym konkurencyjności dla pism zachodnich.

Prosimy również o przeprowadzenie weryfikacji liczby punktów przyznanych polskim czasopismom. Obecna parametryzacja czasopism, wdrażane zmiany systemowe w szkolnictwie wyższym oraz Program Springer Open Choice wyraźnie prowadzą do upadku polskich wydawnictw naukowych o charakterze ciągłym. Chcielibyśmy podkreślić, że w dobie postępujących zmian, wielu wydawców wypracowało wysokie standardy wydawnicze, a wiele czasopism posiada IF i jest indeksowanych w międzynarodowych bazach. Pomimo włożonego wysiłku przypisana im wartość bibliometryczna została w części przypadków niesprawiedliwie oceniona poprzez zrównanie przyznanych wartości punktowych z czasopismami nieindeksowanymi w bazie Scopus, skierowanymi niejednokrotnie wyłącznie do autorów polskich lub lokalnej społeczności akademickiej. Polskie czasopisma stały się nieatrakcyjne dla krajowych autorów, którzy prace z wynikami polskich badań coraz częściej kierują do czasopism wydawanych przez potężne i bogate firmy zagraniczne. Brak konkurencji na rynku sprawia, że firmy te bezkarnie narzucają ceny opłat za udostępnianie artykułów naukowych w systemie open access, a koszty (przynajmniej 3-krotnie przewyższające realne koszty wydawania) są ostatecznie pokrywane z budżetu państwa. W ten sposób Państwo Polskie wydatkuje dodatkowe środki na dostęp do własnych wyników badań. Wnioskujemy zatem o zweryfikowanie punktacji czasopismom naukowym, które są wydawane przez polskich wydawców, są indeksowane w bazie Journal Citation Index (JCR) i spełniają założenia wdrażanego w Polsce „Planu S” i przydzielenie im co najmniej 100 punktów. Zapobiegnie to marginalizacji, a co najważniejsze, pozwoli na rozwinięcie wiodących, krajowych periodyków.

Prosimy o szybkie opracowanie i wdrożenie polityki sprzyjającej rozwojowi polskich czasopism naukowych, które służąc polskiej nauce mogłyby zarazem szybciej zbliżyć się do poziomu najlepszych czasopism na świecie. W przyszłości czasopisma te mogą stać się naszym dobrem narodowym i budować wizerunek polskiej nauki.

Będziemy zobowiązani, jeśli Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego zechce pozytywnie ustosunkować się do naszej prośby i podjąć stosowne kroki.

W imieniu Wydawców Polskich Czasopism naukowych

Prof. dr hab. Anna Mikuła
Prezes Polskiego Towarzystwa Botanicznego

Prof. dr hab. Lucyna Śliwa
Dyrektor Instytutu Botaniki im. W. Szafera PAN

W załączeniu lista wydawców podpisujących się pod złożonym pismem

Prof. dr hab. Lucyna Śliwa, Dyrektor Instytutu Botaniki im. W. Szafera PAN; Prof. dr hab. Anna Mikuła, Prezes Polskiego Towarzystwa Botanicznego    Skontaktuj się z autorem petycji