Petycja ws. ODWOŁANIA KONSULTANT KRAJOWEJ w dziedzinie PSYCHOTERAPII
Kraków, 28.12.2023r.
Sz. P. Izabela LeszczynaMinister Zdrowia
PETYCJA W sprawie odwołania Pani Renaty Mizerskiej z pełnienia funkcji Konsultanta Krajowego w dziedzinie psychoterapii
Szanowna Pani Minister! W ostatnich godzinach urzędowania, dokładnie dnia 11 grudnia 2023 roku Minister Zdrowia Zjednoczonej Prawicy powołał na stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie psychoterapii panią mgr Renatę Mizerską. Szereg zapisów w ustawie z dnia 6 listopada 2008r. o konsultantach w ochronie zdrowia, a w szczególności opisane w artykułach: 9., 10. i 11 ustawy wskazują na to, iż konsultant krajowy w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia, tu: w dziedzinie psychoterapii, ma dysponować specjalistyczną wiedzą umożliwiającą min. nadzór i opiniowanie programów kształcenia w zakresie oddziaływań medycznych, tj. diagnozy klinicznej i leczenia zaburzeń psychicznych (w tym metodami psychologicznymi, czyli psychoterapią).
Apelujemy o odwołanie Pani Renaty Mizerskiej z pełnienia funkcji Konsultanta Krajowego w dziedzinie psychoterapii. Wniosek ów uzasadniamy, przedstawiając poniżej szereg wątpliwości, dotyczących zasadności wyboru nowej Konsultant Krajowej w dziedzinie psychoterapii.
Po pierwsze, brak jest informacji potwierdzających dorobek naukowy nowej konsultant w obszarze psychoterapii rozumianej jako metody leczenia. Na 109 konsultantów krajowych, 71 to profesorowie, a 32 doktorzy i doktorzy habilitowani zajmujący się działalnością badawczo-naukową, posiadający dorobek naukowy w obszarach swojej specjalizacji. Biorąc pod uwagę charakter zadań stawianych przed konsultantami, wymaganym jest biegłość w obszarze konstruowania badań naukowych w danym obszarze, czego najlepszym dowodem jest posiadanie już takiego dorobku. Psychoterapia, mimo swojej złożoności, powinna być badana pod względem bezpieczeństwa pacjenta oraz swojej skuteczności jako metody leczenia i efektywności w relacji koszt-efekt. Posiadanie bogatego dorobku naukowego oznacza, że konsultant ma głęboką wiedzę teoretyczną, metodologiczną i praktyczną w danej dziedzinie. Jest to argument kluczowy dla oferowania wysokiej jakości usług opartych na aktualnych badaniach i sprawdzonych metodach terapeutycznych. Co ważne aktywność naukowa konsultanta umożliwia mu śledzenie najnowszych osiągnięć naukowych w dziedzinie psychoterapii, a także rozumienie badań, niezbędne dla weryfikacji ich rzetelności. Konsultanci z rozwiniętym dorobkiem naukowym (zasób pozostałych konsultantów) są bardziej skłonni do podejścia opartego na dowodach naukowych w swojej praktyce przy jednoczesnym odrzucaniu metod bez wystarczającego poparcia w badaniach. Dorobek naukowy stanowi potencjał konsultanta dający mu możliwość wpływania na rozwój dziedziny psychoterapii jako dziedziny naukowej oraz podnoszenie jej standardów. Obawiamy się, że Pani Renata Mizerska, nie mając żadnego dorobku naukowego, nie będzie stanowiła autorytetu wśród zarówno praktyków psychoterapii jak i innych konsultantów czy naukowców mających wpływ na rozwój tej dziedziny. Jest to sytuacja bezprecedensowa, by Krajowy Konsultant nie posiadał publikacji naukowych, nie wspominając o tym, że nie jest recenzentką w żadnym czasopiśmie punktowanym. Sprawdzając bazy EBSCO, SCOPUS, PubMed nie znajdujemy żadnych publikacji. W bazie ResearchGate znajdujemy jedną publikację w czasopiśmie niepunktowanym i nierecenzowanym, więc nie jest ona naukową. Pani Konsultant nie posiada nawet numeru ORCID (Open Researcher and Contributor ID), co jest złotym standardem wśród naukowców, pozwalającym na identyfikację dorobku badawczego oraz przeciwdziałanie rozpowszechnianiu nieprawdziwych naukowych informacji. W jaki sposób nowa Konsultant będzie więc dokonywać ewaluacji publikacji stanowiących podstawy standardów interwencji psychoterapeutycznych lub podejmować decyzje, przewodząc zespołom ekspertów? Nie tyle chodzi tu o tytuły i stopnie naukowe, co drogę, jaką każdy naukowiec: doktor, doktor habilitowany lub profesor przechodzą, budując swój dorobek, przygotowując prace badawcze, zdobywając granty i w końcu mierząc się z ewaluacja, recenzją swoich działań. Czy nie mając dorobku własnego i nie będąc recenzentką w czasopismach naukowych będzie w stanie ocenić działania oparte na dowodach naukowych od tych, które tylko uzurpują naukowość (fake science news)?
Po drugie, nowa konsultant reprezentuje poglądy środowisk, które definiują psychoterapię jako dziedzinę humanistyczną, oderwaną od rozumienia klinicznego, oderwaną od psychologii i psychiatrii. Polska Rada Psychoterapii, której pani Mizerska jest przedstawicielką, prezentuje stanowisko sprzeczne wobec rozumienia psychoterapii jako formy leczenia za pomocą metod psychologicznych. W działalności Polskiej Rady Psychoterapii w ostatnim czasie uwidacznia się trend odrywania psychoterapii od psychologii i medycyny, zaś sama konsultant uważa, iż nie ma znaczenia posiadane wykształcenie wyższe i każda osoba z tytułem magistra jakiejkolwiek dziedziny może rozpocząć szkolenie z psychoterapii, co wydaje się stać w opozycji wobec idei specjalizowania się w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia. Ponadto, pani Renata Mizerska wielokrotnie wypowiadała się przeciwko utworzeniu specjalizacji w dziedzinie psychoterapii, argumentując, iż psychoterapia jest niezależną dziedziną i niezależnym od psychologii i medycyny zawodem, podkreślając wprost, iż psychoterapia nie jest specjalizacją, ani podspecjalizacją. Zatem, dlaczego osoba, która jest przeciwna, otrzymuje mandat do tworzenia tak ważnej specjalizacji?
Po trzecie, brak jest informacji na temat doświadczenia klinicznego konsultant. Do publicznej wiadomości nie podano żadnych informacji wskazujących na obszar doświadczenia klinicznego, wymiar czasu pracy w obszarze ochrony zdrowia, czy charakter wykonywanych obowiązków. Doświadczenie w praktyce klinicznej i zrozumienie realnych wyzwań systemu opieki zdrowotnej są niezbędne dla efektywnego kierowania dziedziną psychoterapii. Poprzez pracę z różnymi przypadkami pacjentów, nabywa się biegłości w rozumieniu i realizacji procesów diagnostycznych i terapeutycznych oraz wyznaczaniu standardów pracy psychoterapeutów uwzględniając środowisko ochrony zdrowia.
Po czwarte, całkowicie pominięto opinię środowisk reprezentujących uczelnie i instytucje naukowe, największe organizacje skupiające psychologów oraz psychoterapeutów, a także największe ośrodki psychologiczne i medyczne kształcące w psychoterapii. Powołanie Konsultant Krajowej w dziedzinie psychoterapii, nastąpiło w ostatnich godzinach rządów Zjednoczonej Prawicy w Ministerstwie Zdrowia. Powołana na KK, pani Renata Mizerska, jest związana z niewielkim środowiskiem zajmującym się psychoterapią rozumianą raczej, jako metoda rozwoju i radzenia sobie z kryzysami egzystencjalnymi. Tymczasem ustawodawca zawarł w prawie definicję psychoterapii jako oddziaływania psychologicznego zmierzającego do usuwania objawów zaburzeń, tj. leczenia.Psychoterapia – definiowana jako leczenie metodami psychologicznymi - to dziedzina, która jest przede wszystkim domeną psychologów i lekarzy zarówno w obszarze badań nad psychopatologią, jak i nad skutecznością metod, które mają być stosowane w opiece zdrowotnej. W Polsce od wielu lat istnieją stowarzyszenia o ogólnopolskim zasięgu zrzeszające psychoterapeutów i kształcące w metodach psychoterapii o udokumentowanej naukowo skuteczności, funkcjonują zarówno ośrodki badawcze jak i ośrodki akademickie kształcące w psychoterapii. Istnieją eksperci, superwizorzy psychoterapii z wieloletnim doświadczeniem mierzonym także liczbą certyfikowanych psychoterapeutów, którzy pod ich nadzorem zdobyli kwalifikacje. Istnieje również możliwość odniesienia rozwiązań do zachodnioeuropejskich systemów opieki zdrowotnej, których immanentną częścią są udokumentowane naukowo metody psychoterapii, a kształcenie w nich jest zarezerwowane do ściśle określonych grup – przede wszystkim psychologów.
Minister Zdrowia posiadał te informacje, a mimo tego zignorował artykuł 4. ustawy z dnia 6 listopada 2008r, powołując w ostatnim dniu swojego urzędowania panią Renatę Mizerską na stanowisko pierwszej konsultantki krajowej w dziedzinie psychoterapii. Na temat dorobku nowej konsultant trudno wyszukać jednoznacznych odpowiedzi w wielu wątkach, które dotyczą trybu studiów z psychologii ukończonych w 2010r. (informacja z zasobów Biblioteki Uniwersytetu SWPS), uzyskania tytułu specjalisty psychoterapii dzieci i młodzieży, trybu uzyskania certyfikatu psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Gestalt (https://gestaltpolska.org.pl/lista-certyfikowanych-psychoterapeutow-gestalt/?l=M) oraz certyfikatu psychoterapeuty i superwizora Stowarzyszenia Psychologów Chrześcijańskich (uzyskanych kolejno 18.06.2021r. i 6.10.2021r. – https://www.spch.pl/o-nas/ceryfikacja-przez-spch/ ), czy też samego całościowego kursu z psychoterapii. Tak ważna i jednocześnie przełomowa - z racji swojego pierwszeństwa - funkcja nie może być pełniona przez osobę, wobec której pozostaje tyle niejasności. Nie można zapominać, że posiadanie solidnego dorobku naukowego i zawodowego buduje zaufanie do konsultanta, jako eksperta i autorytetu w środowisku, co obecnie nie może mieć miejsca.
Elżbieta Krawczyk Pasławska, Marta Boczkowska, Stefania Rudnik, Igor Burdalski Skontaktuj się z autorem petycji